"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Adana Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hatay 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırması kesinleşen taşınmazın tescili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Hatay ili, ... ilçesi, ... Köyü 29 ada 1 parselin ifrazından oluşan 143, 365 ve 797 parsellerin yenileme görerek 137 ada 2, 136 ada 1 ve 137 ada 1 parsellere dönüştüğünü, dava konusu taşınmazlara ilişkin olarak davalılar tarafından Samandağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/198 Esas sayılı dosyasında açılan kamulaştırmasız el atma nedeni ile tazminat davasının karara çıktığını, ayrıca dava konusu taşınmazlara ilişkin 20.08.1979 tarihli ve 1979/215 sayılı Kamu Yararı Kararı alındığını, taşınmazın kıymet takdiri yapıldığı dönemdeki mâliki Mustafa oğlu ... adına ödeme yapılarak .... Noterliğince 05.07.1980 tarihinde bizzat kendisine tebliğ edildiğini, dava konusu taşınmazların 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) yürürlüğe girmeden önce kamulaştırıldığından eski kanun hükümlerine tabi olduğunu, kamulaştırma işlemlerinin tekemmül etmesi sebebi ile söz konusu taşınmazların bedelsiz olarak davacı idare adına tescili için davanın açıldığını beyan ederek sayılan parsellerin davalılar adına adına olan tapularının iptali ile bedelsiz olarak ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; dava konusu yerlerle ilgili açmış oldukları kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasının sonuçlandığını ve bu davada dava konusu yerin davacı adına tesciline karar verildiğini, kararın tescil yönünden kesin olarak verildiği için kesin hüküm söz konusu olduğunu, aynı konuda dava açılamayacağını, başka bir inceleme yapılmadan davanın reddinin gerektiğini, davanın esas yönünden da haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, geçerli bir kamulaştırma yapılmadan taşınmaza el atıldığı sabit olduğundan 2942 sayılı Kanun'un geçici 6 ncı maddesine göre mirasçıları tarafından tazminat davası açıldığını ve davanın sonuçlandığını temyiz incelemesinde olduğunu beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde; Dava konusu taşınmazlara 1979 yılında kamu yararı kararı alındığını ve .... Noterliğince davalıya tebliğ edilerek ödeme yapıldığını, her ne kadar davalı tarafın öldüğü iddia edilmiş ise de söz konusu taşınmazların bedelinin bankaya bloke edildiğini, 2942 sayılı Kanun'un yürürlüğe girme tarihinden önce dava konusu taşınmazın kamulaştırıldığından eski kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğinden davalının herhangi bir hak iddia etmesinin mümkün olmadığından kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Samandağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/198 Esas sayılı kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında kabul kararı verilerek davacı adına işbu davanın konusu olan davalıya ait taşınmazın davacı adına tapuya kayıt ve tescil kararı verildiği, işbu davanın konusu ve sebebinin Samandağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/198 Esas sayılı dosyasının konusunun aynı olduğu ve iş bu dosyada değerlendirilerek karar verildiğinden bu gerekçe ile davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair ilk derece mahkemesince verilen kararın yerinde olduğunu, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; idare lehine vekalet ücreti verilmemesinin hatalı olduğu belirlenen bedelin yüksek olduğu ve gerekçede belirtilen Samandağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/198 Esas sayılı kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında 137 ada 1 parselin 1.293,60 m², 136 ada 1 parselin ise 719,08 m²sinin idare lehine kamulaştırılmasına karar verildiğini, 137 ada 2 parsel yönünden ise davanın açılmamış sayılması şeklinde hüküm kurulduğunu, 137 ada 2 parsel sayılı taşınmaza ilişkin tescil hükmü kurulmadığından idare adına tesciline karar verilmesini talep ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırması kesinleşen taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun’un “Tapulu taşınmaz mallarda tescil” kenar başlıklı (mülga 24/4/2001 - 4650/21 md.) 17 nci maddesi şöyledir;
“Tebliğ edilen kamulaştırma işlemine karşı idari ve adli yargıya başvurulmadığı veya bu konuda açılan davaların kesin olarak sonuçlandığı ancak taşınmaz mal sahibinin ferağ vermediği hallerde, takdir edilen ve artırılan bedelin tamamı milli bankalardan birine yatırılarak makbuzu ilgili belge örnekleriyle birlikte mahkemeye verilir. Mahkeme iki tarafı derhal davet ederek, gelmemeleri halinde gıyaplarında, belgeleri inceleyerek, kamulaştırma usulüne uygun şekilde tamamlanmış ise, taşınmaz malın kamulaştırma yapan idare adına tesciline karar verir ve tapu dairesine bildirir.
Kamulaştırması yapılan taşınmaz mal tahsis edildiği kamu hizmeti itibariyle sicile kaydı gerekmeyen bir niteliğe dönüşmüş ise, istek halinde sicil kaydının terkinine karar verilir.
Bu tescil ve terkin işlemi sırasında mal sahiplerinin bu taşınmaz mal nedeniyle vergi ilişkisi aranmaz. Ancak, ilgili tapu dairesi durumu vergi dairesine bildirir.
Bu Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hallerde yapılacak kamulaştırmalarda yatırılacak miktar, ödenecek ilk taksit bedelidir.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Hatay ili, ... ilçesi, ... köyü 137 ada 2, 136 ada 1 ve 137 ada 1 parsel sayılı taşınmazlar hakkında Samandağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/198 Esas sayılı dosyasında karar verildiği ve kararın 07.06.2018 tarihinde kesinleştiğinden eldeki davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve Kanun'a uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,19.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.