"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
Asıl dava taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili istemi, karşı dava ise kamulaştırmasız el atılan taşınmazların bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin olup yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebine ilişkin karşı dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebinin ise kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda,
Miktar veya her paydaş için değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın her paydaş için değeri kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun'un 366 ncı maddesi sıfatıyla aynı Kanun'un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacılar için hüküm altına alınan ve temyize konu edilen ecrimisil bedeli Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibari ile kesinlik sınırı olan 72.070,00 TL'nin altında kalmaktadır.
Bu nedenle; ecrimisil talebi yönünden taraf vekillerinin temyiz isteminin reddine karar verildikten sonra, taraf vekillerinin tazminat talebi yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1584 ve 1602 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap ve karşı dava dilekçesinde hakkaniyete uygun kamulaştırma bedelinin tespiti ile karşı dava olarak dava konusu taşınmaza davalı idare vekili tarafından kamulaştırma yapılmadan el atılmış olduğundan el atma nedeniyle tazminat bedeli ile 2015 yılından itibaren taşınmazı kullanamadıklarından ecrimisil bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmektedir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin bloke ettirilerek davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, karşı dava yönünden ise kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat talebi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, ecrimisil talebine ilişkin karşı davanın; 1602 parsel sayılı taşınmaz yönünden reddine, 1584 parsel sayılı taşınmaz yönünden kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-karşı davalı idare ve davalılar-karşı davacılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı-karşı davalı idare vekili istinaf dilekçesinde; taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini zira tarım verilerine uyulmadığını, taşınmazın kuru arazi vasfında olduğunu, uygulanan münavebenin ve kapitalizasyon faiz oranının da yanlış olduğunu, bedel tespit tescil davası yönünden idare lehine de vekâlet ücretine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı-karşı davacı vekili istinaf dilekçesinde; bedelin az belirlendiğini, taşınmaz yerleşim yerlerine yakın olduğu halde bu durumun göz önüne alınmadığını, objektif değer artışı uygulanması gerektiğini, masraf kalemlerinin yüksek alındığını, ecrimisil isteminin kabul edilmesi ve karşı davada nispi vekalet ücretine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; arazi niteliğindeki taşınmaza net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu; ancak sulu arazide münavebeye alınan kavunun verim miktarı yönünden ek rapor alınarak belirlenen 20,99 TL/m² birim bedel üzerinden kamulaştırması bedeli belirlenerek ve dava konusu taşınmazın davacı idare adına tapuya tescili talep edildiğinden taşınmazın davacı idare adına tapuya tesciline karar verilmesi suretiyle Bölge Adliye Mahkemesince 28.01.2021 tarihli ara kararı ile bedelin ödenmesine karar verildiği gözetilerek ödeme ve faize ilişkin bentleri düzeltilerek 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 üncü alt bendi gereğince ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı-karşı davalı idare ve davalılar-karşı davacılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı-karşı davalı idare vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
2. Davalılar-karşı davacılar vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler yanında faiz oranının çok düşük kaldığı, belirlenen kamulaştırma bedelinin enflasyon karşısında eridiği, ecrimisil bedelini hatalı hesapladığı, resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile ecrimisil bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu'nun 08.03.1950 tarihli ve 1945/22 Esas, 1950/4 Karar sayılı Kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Taraf Vekillerinin Ecrimisil Talebine İlişkin Temyizi Yönünden
Taraf vekillerinin temyiz dilekçelerinin miktar yönünden REDDİNE,
B. Taraf Vekillerinin Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz karar harcının Hazine'ye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.