"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Konya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 42655 ada 5 parsel (ifrazla 11 ve 12 parsel) sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın yol yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini ve ecrimisil talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekilinin cevap dilekçesinde özetle; dava konusu 42655 ada 12 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılmasına yönelik 28.02.2020 tarihinde kamu yararı kararının alındığını, 12.05.2020 tarihinde Konya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/151 Esas sayılı dosyasında kamulaştırma davasının açıldığını, bu taşınmaz yönünden herhangi bir el atmanın söz konusu olmadığını, dava konusu 42655 ada 11 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırmadan arta kalan parsel niteliğinde olduğunu, bu parsele yönelik bir kamulaştırma çalışması bulunmadığı gibi, herhangi bir el atmanın da söz konusu olmadığını, ecrimisil talebinin de dayanaksız olduğunu belirtmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatı ile ecrimisilin davalı taraftan tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu 42655 ada 12 parsel sayılı taşınmaz için Konya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/151 Esas sayılı dosyasında görülen bedel tespit ve tescil davasındaki metrekare birim bedelinin üzerinde bedel belirlendiğini, dava konusu taşınmaza bitişik konumdaki 42655 ada 2 ve 6 parsel sayılı taşınmazlara ait kamulaştırma davalarında söz konusu taşınmazların kuru arazi olarak değerlendirilerek farklı münavebe ürünlerinin esas alındığını, dava konu taşınmazın ise herhangi bir sulama kaynağı bulunmadığı halde sulu arazi olarak değerlendirildiğini, kapitalizasyon faiz oranı hatalı alındığı gibi, kapitalizasyon faiz oranının belirlenmesinde esas alınan kriterlerin objektif değer artış oranında da mükerrer olarak dikkate alındığını ve ecrimisile hükmedilmesinin hakkaniyetle bağdaşmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmakla birlikte, aynı bölgeden Bölge Adliye Mahkemesine intikale eden kamulaştırma davalarında 2019 yılı verilerine göre 45 TL/m²-55 TL/m² birim değeri üzerinden hüküm kurulduğu, ayrıca dava konusu 42655 ada 12 parsel sayılı taşınmaz için Konya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/151 Esas sayılı dosyasında görülen ve Bölge Adliye Mahkemesi denetiminden geçerek kesinleşen bedel tespit ve tescil davasında % 230 oranında objektif değer artış oranının uygulandığı gözetilmek suretiyle, aynı oranda objektif değer artışı uygulanarak yapılan hesaplama doğrultusunda düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne Karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için İlk Derece Mahkemesinin hükmüne esas aldığı bilirkişi raporunda % 400 oranında objektif değer artışı uygulanması yönünde kanaate varılmışken, Bölge Adliye Mahkemesince herhangi bir veriye dayanılmaksızın % 230 oranında objektif değer artışı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedelinin düşük belirlendiğini ve müvekkili lehine hükmedilen nispi vekalet ücretinin eksik hesaplandığını ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu 42655 ada 12 parsel sayılı taşınmaz için Konya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/151 Esas sayılı dosyasında görülen bedel tespit ve tescil davasındaki metrekare birim bedelinin üzerinde bedel belirlendiğini, dava konusu taşınmaza bitişik konumdaki 42655 ada 2 ve 6 parsel sayılı taşınmazlara ait kamulaştırma davalarında söz konusu taşınmazların kuru arazi olarak değerlendirilerek farklı münavebe ürünlerinin esas alındığını, dava konu taşınmazın ise herhangi bir sulama kaynağı bulunmadığı halde sulu arazi olarak değerlendirildiğini, kapitalizasyon faiz oranı hatalı alındığı gibi, kapitalizasyon faiz oranının belirlenmesinde esas alınan kriterlerin objektif değer artış oranında da mükerrer olarak dikkate alındığını ve ecrimisile hükmedilmesinin hakkaniyetle bağdaşmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasında kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin ve ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı lehine hükmedilen nispi vekalet ücretinin hatalı hesaplanması suretiyle karar verilmiş olması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın tüm, davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı tarafın Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1) ve (2) numaralı alt bentlerinde yer alan "11 Parsel" ve "12 Parsel" ibarelerinden önce gelmek üzere "42655 ada" ibaresinin eklenmesine, (5) numaralı alt bendinde yer alan "34.138,41" sayısının hükümden çıkartılmasına, yerine "35.502,00" sayısının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz başvuru harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,12.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.