"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
KARAR : Kısmen kabul/Kısmen ret
Taraflar arasındaki tapu kaydının mahkeme kararıyla iptal edilmesi nedeniyle uğranılan zararın 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 1007 inci maddesi uyarınca tazmini istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulü ve kısmen reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ... vekili, davalı ... vekili ve Asli Müdahillik talebinde bulunan ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Zonguldak ili, ... ilçesi, ... beldesi, ... Mahallesi 292 parselden ifrazen oluşan 178 ada 98 ve 99 parsel sayılı taşınmazlara satış yoluyla malik olduğunu, Hazine tarafından açılan dava sonucu 178 ada 98 parsel sayılı taşınmazın 1.544,73 m²lik kısmının, 178 ada 99 parsel sayılı taşınmazın ise tamamının Hazine adına orman vasfıyla tescil edildiğini beyan ederek, uğranılan zararın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Hazineden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
2. Asli müdahillik talebinde bulunun ... vekili dilekçesinde; davacı şirkete tahsis edilen kredi çerçevesinde Euro Tekfen Bank temlik alacaklısı olarak alacaklarının bulunduğunu, dava konusu taşınmazların ise bu kredi alacağının teminatına istinaden ipotekli olduklarını, borcun ödenmesine istinaden davacı şirket ve kefilleri aleyhine Karadeniz Ereğli 2. İcra Müdürlüğünün 2012/2607 Esas sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibine başlatıldığını, bu sebeple davaya dahil olmak istediklerini belirtmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Karadeniz Ereğli 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.12.2009 tarihli ve 2009/298 Esas, 2009/473 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.12.2009 tarihli ve 2009/298 Esas, 2009/473 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 10.06.2010 tarihli ve 2010/4270 Esas 2010/696 Karar sayılı kararıyla uyuşmazlığın esası incelenip varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddi ile işin esasının incelenmemiş olması usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.03.2013 tarihli ve 2010/573 Esas, 2013/69 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabul ve kısmen reddine karar vermiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Karadeniz Ereğli 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.03.2013 tarihli ve 2010/573 Esas 2013/69 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 11.02.2014 tarihli ve 2013/21552 Esas, 2014/2728 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazlar ile ilgili olarak açılan davada; zamanaşımı süresinin dolmadığı gözetilip, davacının gerçek zararın tespiti için özellikle söz konusu taşınmazların vasfına göre arsa mı, yoksa arazi mi olduğunun belirlenerek, dava tarihindeki değerinin tespiti yerine soyut ifadelerle bedel tespit edilmesi ve davalı Hazine harçtan muaf olduğu halde, aleyhine harca hükmedilmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Karadeniz Ereğli 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.04.2016 tarihli ve 2014/171 Esas, 2016/165 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabul ve kısmen reddine, müşteri gelirinden uğranılan zarar ve Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2005/432 Esas, 2006/476 Karar sayılı dosyası yönünden yapılan masraflara ilişkin talepler yönünden feragat nedeniyle reddine karar vermiştir.
D. Üçüncü Bozma Kararı
1. Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.04.2016 tarihli ve 2014/171 Esas, 2016/165 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı hazine vekili ve katılma isteği reddedilen ... Varlık Anonim Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesinin 31.05.2018 tarihli ve 2016/9609 Esas, 2018/4151 Karar sayılı kararı ile tazminat istemine konu taşınmazın beyanlar hanesine “Karadeniz Ereğli 1. İcra Dairesinin 2014/1 sayılı iflas yazısı vardır” yönündeki şerhin 20.03.2014 tarihli 3982 yevmiye numarasıyla konulduğu, davalı Hazine vekilinin de davacı şirketin iflas ve tasfiye aşamasında olduğu yönünde beyanda bulunduğu halde mahkemece davacı şirket hakkında iflas kararı verilip verilmediği, verilmiş ise hangi tarihte verilip kesinleştiği yönünde araştırma yapılmadan işin esası hakkında hüküm kurulduğu; katılma talebinde bulunan ... Varlık A.Ş ipotek alacaklısı Tekfen Bank’ın temlik alacaklısı olduğunu belirttiği halde mahkemece temlike ilişkin belgeler getirtilip incelenmeden, ipotek alacaklısının alacağını ... Varlık A.Ş’ye temlik edip etmediğini ve ipotek borçlusunun iflas edip etmediğini belirlemeden katılma dilekçesinde belirtilen hususların takip aşamasına ilişkin olduğu yönündeki soyut gerekçe ve eksik inceleme ve araştırma ile katılma isteğinin reddine karar verildiğini;
Bu durumda ipotek hakkı, sınırlı aynî haklardan ve rüçhanlı alacaklardan olduğundan, ayrıca ipotek konusu taşınmaz hükmen orman olduğundan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılacak takip sonuçsuz kalacağından yine ipotek borçlusunun iflas etmesi halinde ise 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun (2004 sayılı Kanun) 193 üncü maddesi uyarınca iflas eden hakkında genel haciz yoluyla icra takibi de yapılamayacağından, mevcut takiplerinde düşmesine karar verileceğinden ipotek alacaklısının alacağını ... Varlık A.Ş’ye temlik etmesi halinde temlik alacaklısı olan ... Varlık A.Ş’nin, davaya katılma isteminde bulunmasında hukuki yararının olduğu kuşkusuzdur.
İpotek alacaklısı Tekfen Bank’ın ipotek alacağını katılma isteminde bulunan ... Varlık A.Ş’ye temlik edip etmediği ve ipotek borçlusu davacı ... İnş. Tur. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nin iflas edip etmediği araştırılmalı, iflas etmiş ise iflasa ilişkin karar ve belgeler getirtilip incelenmeli, Tekfen Bank’ın ipotekten kaynaklı alacağını ... Varlık A.Ş’ye temlik ettiğinin belirlenmesi halinde ... Varlık A.Ş’ye katılma harcını ödemek üzere süre verilmeli, katılma harcının ödenmesi halinde katılma isteği kabul edilerek delil ve belgeleri istenmeli, davacı şirketin, alacağını ...’a temlik etmesinden önce iflas ettiğinin tespit edilmesi halinde 2004 sayılı Kanun'un 194. maddesi gözetilmeli, davacı şirketin alacağını ...’a temlik ettikten sonra iflas ettiğinin belirlenmesi durumunda ise tarafların delil ve belgelerin getirtilip incelenerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Kabule göre de; Ereğli ilçesinin 2009 yılına ilişkin münavebe planı, ürün maliyet cetveli İlçe Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden getirtilmediğinden, yine emsal alınan taşınmazın 2009 yılı itibarıyla imar durumu, emsal ile 178 ada 98 parselin emlak vergisine esas m² birim fiyatları Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğünden sorulmadığından hükme dayanak yapılan ziraat ve inşaat bilirkişi raporları da denetlenemediğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
E. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Üçüncü Karar
Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 22.02.2022 tarihli 2019/54 Esas, 2022/65 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabul ve kısmen reddine, müşteri gelirinden uğranılan zarar ve Karadeniz Ereğli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2005/432 Esas, 2006/476 Karar sayılı dosyası yönünden yapılan masraflara ilişkin talepler yönünden feragat nedeniyle reddine, asli müdahilin davasının reddine karar vermiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ..., davalı ... ve Asli Müdahil olan Gelecek Varlık Yönetim A.Ş. vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin kararının onanmasını, müdahale talebinde bulunan ... Varlık Yönetim A,Ş' nin davayı takip etmesinde hukuki yararı olmadığını ve iddiasını ispatlayamadığını, bu nedenle ... Varlık A.Ş.'nin ve Maliye Hazinesinin yapmış olduğu temyiz başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmektedir.
2. Asli Müdahil Gelecek Varlık Yönetim Anonim Şirketi vekili temyiz dilekçesinde özetle; 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun 143 üncü maddesinin 6 ıncı fıkrasında yer alan, Varlık Yönetim Şirketlerinin işlemlerindeki harç ve vergi istisnasına yönelik düzenleme 14.10.2021 tarih ve 7338 sayılı Kanun'un 58 inci maddesiyle değiştirilmiş ve söz konusu değişiklik 01.01.2022 tarihi itibarıyla Varlık Yönetim Şirketlerinin işlemlerinin yargı harçları da dahil olmak üzere her türlü harç ve damga vergisinden süresiz olarak istisna tutulacağını bu nedenle ödenen harçların iadesine karar verilmesini, asli müdahil şirketin gerekçesi açıklanmadan müdahillik talebinin reddedildiğini, mahkeme kararının kendi içinde çelişkili olduğunu, dava konusu taşınmazlar olan ayni hak üzerinde rüçhanlı alacaklı olduğunu ve yapılan tüm ödemelerin öncelikle rüçhanlı alacaklılara ödenmesi gerektiğini, verilen ret kararı ile davacı olan şirketin borçlusunun ödüllendirildiğini, hem kredi çekip hem de tüm taşınmaz ona ait gibi tazminat alabildiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemece yeterli inceleme yapılmadan eksik araştırma ile verdiği kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi uyarınca tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı Kanun'un 1007 nci maddesi.
2. 2004 sayılı Kanun'un 193 üncü maddesi.
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu (6098 sayılı Kanun) 188 inci maddesi 1 inci fıkrası.
4. 4721 sayılı Kanun'un 881 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Zonguldak ili, .... ilçesi, ... Beldesi ... Mahallesi 178 ada 98 ve 99 parsel sayılı taşınmazların, davacı ... İnşaat Turizm Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından 2004 tarihinde satın alındığını, davacı şirketin kullandıkları krediye istinaden dava konusu taşınmazlar üzerinde Euro Tekfen Bank lehine 02.05.2005 tarihinde ipotek konulduğunu, Maliye Hazinesinin açtığı dava ile dava konusu taşınmazların orman vasfıyla Hazine adına tesciline karar verildiği ve bu kararın temyiz incelemesinden geçerek 22.10.2008 tarihinde kesinleştiği ve eldeki davanın 16.07.2009 tarihinde 10 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde açıldığı anlaşılmaktadır.
3. Davacı ... İnşaat Turizm Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketinin dava konusu taşınmazlardan doğan alacağını ...'a 15.01.2014 tarihinde temlik ettiği, davacı Şirket yönünden iflas kararının ise 17.03.2014 tarihinde ...'a yapılan temlikten sonra verildiği anlaşılmakla uyulan bozma ilamı doğrultusunda 2004 Sayılı Kanun'un 194 üncü maddesi gereği 4721 sayılı Kanun gereği hükmedilen tazminatın iflas masasından bağımsız olarak temlik alana ödenmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Dosyada bulunan delil ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre, tapu kaydı mahkeme kararı ile iptal edilen arsa niteliğindeki 178 ada 98 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak; arazi niteliğindeki 178 ada 99 parsel sayılı taşınmaza ise gelir metodu esas alınarak tazminata hükmolunması yöntem itibarıyla uygun bulunmuştur.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, temyiz edenlerden peşin alınan temyiz karar harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 15.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.