"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/510 Esas, 2023/212 Karar
ASIL VE BİRLEŞTİRİLEN
DAVADA DAVACILAR : ... vd. vekili Avukat ...
ASIL DAVADA DAVALILAR : 1. ...İl Özel İdaresi
2. ... vekili Avukat ...
BİRLEŞTİRİLEN DAVADA
DAVALILAR :1. ... vekili
Avukat ...
2. ... vekili Avukat ...
KARAR : Açılmamış sayılması
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline ilişkin asıl ve birleştirilen davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl ve birleştirilen davaların açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı birleştirilen davanın davalısı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili asıl dava dilekçesinde özetle; ...ili Melikgazi ilçesi, Demirciyazısı Mahallesi 1001 ada 3 ve 8 parsel sayılı taşınmazlara hukuken ve fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
2. Davacılar vekili birleştirilen dava dilekçesinde özetle; ...İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırılması nedeniyle ... ve ...Büyükşehir Belediye Başkanlığının davalı gösterilmesi gerektiğinden, işbu idareleri davalı göstererek asıl davadaki gerekçelerle kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin davalı idarelerden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Asıl davanın davalısı ...İl Özel İdaresi cevap dilekçesinde özetle; husumetin kendilerine düşmediğini, taşınmazlara fiilen el atılmadığını, idari yargının görevli olduğunu ileri sürmüştür.
2. Asıl davanın davalısı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, davacının mülkiyet hakkının kısıtlanmadığını, husumetin kendilerine düşmediğini ileri sürmüştür.
3. Birleştirilen davanın davalısı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; husumetin kendilerine düşmediğini ileri sürmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 16.06.2014 tarihli ve 2012/591 Esas, 2016/82 Karar sayılı kararı ile asıl davada, davanın davalı ... İl Özel İdaresi yönünden taraf sıfatı kalmadığından usulden reddine, davalı ... yönünden kısmen kabulüne, birleştirilen davada ise davanın davalı ... yönünden pasif usumet yokluğu nedeniyle, davalı ... yönünden ise yargı yolu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar, davalılar ... ve ... vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; arsa niteliğindeki taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiş; ancak, taşınmazın el atılan bölümleri dışında imar planında ilkokul alanında kalan ve elatılmayan kısımlar için proje bütünlüğü ve Anayasa Mahkemesinin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) Ek-1 maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi dışında kalan bölümünü iptal eden 20.12.2018 tarihli ve 2016/181 Esas, 2018/111 Karar sayılı kararı gözetilerek fen bilirkişisi raporunda (D) harfi ile gösterilen 1001 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki 5.265,73 m²lik bölüm ile 1001 ada 8 parsel sayılı taşınmazda fen bilirkişisi raporunda (G) harfi ile gösterilen 1.627,95 m²lik bölümlerin bedelinin davacıların payı oranında birleştirilen davanın davalısı Milli Eğitim Bakanlığından tahsiline karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması, 1001 ada 8 parsel sayılı taşınmazda fen bilirkişisi raporunda (F) harfi ile gösterilen ve bedeline hükmedilen 537,02 m²lik bölümdeki davacıların payının terkinine karar verilmemesi, 1001 ada 3 parsel sayılı taşınmazda bedeline hükmedilen ve fen bilirkişisi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümün alanı 102,67 m² olduğu halde hüküm fıkrasında 102,62 m² olarak yazılması, ...6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/3 Esas sayılı dosyasında dava konusu taşınmazlarla ilgili olarak davacıların murisleri tapu maliki Vasfiye Bayrakızo hakkında açılan tapu iptal ve tescil davasının halihazırda derdest olduğu anlaşıldığından dava konusu taşınmazlar için açılmış olan tapu iptal ve tescil davasının bekletici mesele yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmadığından hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl ve birleştirilen davanın işlemden kaldırıldıktan sonra üç aylık yasal süre içinde yenilenmediğinden, asıl ve birleştirilen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde birleştirilen davanın davalısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Birleştirilen davanın davalısı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; asıl davada İl Özel İdaresi yerine kanun gereği Bakanlığın davalı olarak yer aldığını idareleri lehine avukatlık ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını ya da düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacılar ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. ...İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin kaldırılması nedeniyle, davacılar vekili tarafından asıl davada ... davaya dahil edilmeyerek, ... hakkında ayrıca dava açılması neticesi, işbu dosya ile birleştirme kararı verilerek dosyanın yargılamasının yapılmış olması nedeniyle, asıl davada ...İl Özel İdaresinin tüzel kişiliğinin sona ermiş olması nedeniyle ... lehine vekâlet ücretinin hüküm altına alınmamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.