"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2252 Esas, 2023/1301 Karar
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ: Gebze 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/163 Esas, 2021/165 Karar
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... Mahallesi eski 418 (yeni 232 ada 8) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı... Turizm Ticaret İnşaat Servis Hizmetleri A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu parsel için acele kamulaştırma dosyasında tespit edilen arsa metrekare bedelinin gerçeği yansıtmaktan bir hayli uzak olduğunu, dava konusu taşınmazın çok değerli konumda olup rayiç değerinin bir hayli yüksek olduğunu, dava konusu taşınmazın, elektrik ve içme suyu şebeke hattı ile belediye yapı imkânlarından faydalandığını; ayrıca dava konusu taşınmazın çevresindeki yapılaşmanın da dikkate alınması gereken bir diğer husus olup taşınmazın bulunduğu çevrede çok sayıda site, villa gibi yapılaşma bulunmasının taşınmazın değerini artırdığını belirterek dava konusu taşınmazın mahallinde keşif icra edilerek dava konusu taşınmazın gerçek değerinin tespit edilmesini talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın geniş bir alanı kapsadığını, bu hususun kıymet takdiri açısından bilirkişi raporunda yeterince dikkate alınmadığını, taşınmazın imarlı olup arsa niteliğinde olduğunu, taşınmazın lokasyonunun değere etki eden en önemli faktörlerden olduğunu, taşınmazın ulaşım açısından son derece elverişli bir konumda olduğunu, spor, kültür ve turizm faaliyetlerinin yoğun olduğu bir bölgede bulunduğunu belirterek taşınmazın kıymet takdirinin yeniden yapılmasını talep etmiştir.
3. Yargılamanın devamı aşamasında her iki davalıyı aynı vekil temsil etmeye başlamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin tarihli ve 2020/163 Esas, 2021/165 Karar sayılı kararı ile verilen kesin sürede fark kamulaştırma bedeli blok edilmediğinden bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 10.11.2021 tarihli ve 2021/1724 Esas, 2021/1407 Karar sayılı kararı ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekillerinin istinaf başvurusunun kabulü ile Gebze 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/107 Esas, 2017/154 Karar sayılı dosyasında acele el koyma kararı doğrultusunda 10.519.934,00 TL bedelin depo edildiği, yine İlk Derece Mahkemesinin verdiği 13.12.2018 tarihli ilk karar ile tespit edilen kamulaştırma bedelinin 10.519.934,00 TL ve acele el koyma dosyasında belirlenen bedelin mahsubundan sonra kalan fark bedelin 60.784,77 TL olduğu ve 3 aylık vadeli mevduat hesabında nemalandırıldığı; ayrıca tescil/terkin yönünden de hüküm kurulduğu, dolayısıyla depo edilen bedellerin davacı idareye iadesi, terkinine karar verilen taşınmazın ise davalılar adına tesciline ilişkin düzeltme yapılması gerektiğinden bahisle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin iki numaralı alt bendi gereğince yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin10.11.2021 tarihli ve 2021/1724 Esas, 2021/1407 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; davacı idare vekilinin 30.12.2021 tarihli dilekçesi ve ekinde sunulan banka dekontlarına göre; davacı idarenin istinaf karar tarihinden sonra depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek taraf vekillerinin beyanları da alındıktan sonra işin esasına girilmek suretiyle karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 30.06.2022 tarihli ve 2022/2287 Esas, 2022/1299 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 30.06.2022 tarihli ve 2022/2287 Esas, 2022/1299 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; davalılar vekilinin 20.06.2022 tarihli dilekçesi ve 30.06.2022 tarihli duruşmadaki beyanı ile davalı vekilinin bozma ilâmına karşı direnilmesi yönünde beyanda bulunduğu gözetildiğinde davanın reddine karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen kamulaştırma bedelinin depo edildiğine dair dekontların Yargıtay aşamasında sunulduğunu, esas hakkında karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla, temyiz dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazı yerinde görülmediğinden usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.