"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/526 Esas, 2022/3079 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/117 Esas, 2017/199 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Batman ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 539 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; faiz başlangıç tarihi hatalı olup kararın bu yönden düzeltilmesi gerektiğini, dava tarihinin 09.03.2016 tarihi olduğu dikkate alındığında, faiz başlangıç tarihinin bu sürenin 4 ay sonrası bitimi olan 10.07.2016 tarihi olması gerektiğini, emsal karşılaştırılmasının hakkaniye uygun yapılmadığını, dava konusu taşınmazın değerini artıracak unsurlar için yeterli sebepler sıralanmadan dava konusu taşınmazın emsal taşınmazdan 8,5 kat değerli bulunmasının hatalı olduğunu, bu unsurlar emsal seçiminde göz önüne alınmış iken bu niteliklerin m² bedele tekrar eklenmesinin 2942 sayılı Kanun hükümlerine uygun olmadığını ve DSİ’nin harçlardan muaf olduğunu ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
2.Bir kısım davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; alınan emsal taşınmazın uygun olmadığını, dava konusu taşınmazın turistik yerlere çok yakın mesafede olup ticari alan içerisinde olduğunu, dava konusu taşınmaz resmi kurumlara, okullara yakın mesafede olduğu halde emsal taşınmazın daha uzak bir alanda bulunduğunu, dava konusu taşınmazın 50 kat değerli olması gerektiğini, farklı bir dosyada emsal olarak alınan taşınmaz 578 parsel olup dava konusu taşınmazla da aynı ada içerisinde olduğunu, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesinde dava konusu taşınmazdan daha yüksek değerde hesaplanan taşınmazların dahi birim bedelinin az bulunduğu halde dava konusu taşınmaza biçilen metrekare birim bedelinin az olduğunu belirterek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak, yapılar için yaş ve niteliklerine göre uygun yıpranma oranlarının uygulanarak muhdesatlara değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalılara ödenmesine karar verilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği ve mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine dair hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın her ne kadar 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16/C maddesi gereği terkin edilmesi gerekiyorsa da önce idare lehine tescil edilmesi gerektiğini, faiz başlangıç tarihi hatalı olup, 10.07.2016 tarihinin faiz başlangıç tarihi olması gerektiğini, emsal olarak alınan 410 parselin dava konusu taşınmaza göre daha iyi nitelikte olduğunu, eski tarihli bazı dosyalarda verilen metrekare birim bedeli dava tarihine güncellendiğinde dava konusu taşınmaza tespit edilen birim bedelin doğru olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Bir kısım davalılar vekili isttinaf dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu ve 11 inci maddeleri.
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulmasını 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Batman ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 539 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tescili ile baraj gölü sahasında kaldığından tapudan terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, bir kısım davalılar vekilinin tüm, davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4.Tespit edilen kamulaştırma bedeline 10.07.2016 tarihinden karar tarihine kadar faiz işletilmesi gerekirken faiz başlangıç tarihinin hatalı gösterilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Bir kısım davalılar vekillerinin tüm, davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3.İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının; (3) numaralı bendinin üçüncü paragrafında bulunan "09.07.2016'' ibaresinin çıkartılarak yerine "10.07.2016" ibaresinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Bir kısım davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.