"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/451 Esas, 2023/762 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin 18.05.2023 Tarihli ve 2022/718 Esas, 2023/403 Karar Sayılı Kararı
Taraflar arasındaki sözleşmede İstanbul Avrupa Mahkemelerinin yetkili olarak kararlaştırıldığı, İstanbul Avrupa Mahkemeleri diye bir mahkemenin olmadığı, İstanbul'da Avrupa yakasında bir çok adliye bulunduğu, İstanbul Avrupa Mahkemeleri teriminin, tarafların bu yetki şartını koymalarındaki amaca göre yorumu yöntemiyle İstanbul Adliyesi veya İstanbul Çağlayan Adliyesi veyahut İstanbul (Avrupa) Adliyesi olarak kabulünün mümkün olup olmadığı da tartışıldığında davacının adresinin dahi Bakırköy Adliyesi yargı alanında kaldığı, tarafların saikine ilişkin iddia ve delil bulunmadığı, kaldı ki yetki sözleşmesinin geçerlilik kazanabilmesi için, bu sözleşmede, yetkili kılınmak istenen mahkeme veya mahkemelerin açıkça tâyin edilmiş olması, yani belirlenmiş bulunması şartını karşılamadığı, bu nedenle yetki şartının geçersiz olduğu, davalı şirketin adresinin Merkez/Çanakkale olduğu, şirket merkezinin Çanakkale'de olduğu, davalı tarafından süresi içinde yetki itirazında bulunulduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Çanakkale 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) 20.07.2023 Tarihli ve 2023/451 Esas, 2023/762 Karar Sayılı Kararı
Avrupa kelimesinin parantez içerisinde yazılmaması nedeniyle belirsizliğe neden olduğu belirtilmiş ise de yetki sözleşmesinde İstanbul Avrupa Mahkemelerinin belirtilmesi ile davacının adresinin de İstanbul Avrupa yakasında bulunması hususları birlikte değerlendirildiğinde yetki sözleşmesinin açık ve anlaşılır olduğu iş bu davanın görevli ve yetkili İstanbul Avrupa Mahkemelerinde açıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, cari hesaptan kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali davasında yetkili mahkemenin belirlenmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un 6 ıncı, 7 nci, 10 uncu, 17 nci ve 18 inci maddeleri
3. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesi
C. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun'un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
2. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
3. 6100 sayılı Kanun'un 17 nci maddesine göre tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.
4. Somut olayda, davacının alacağının tahsili için Çanakkale İcra Dairesinde takip başlatıldığı, davalının icra dairesinin yetkisine itirazda bulunmadığı, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği anlaşılmaktadır. İcra dairesinin yetkisine itiraz edilmemesinin o yerdeki mahkemeyi itirazın iptali yönünden yetkili hale getirmezse de taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan Cari Hesap Sözleşmesinin “III- İhtilafların Halli” başlıklı maddesinin 3 üncü maddesinde sözleşmeden doğacak anlaşmazlıklarda İstanbul Avrupa Mahkemelerinin yetkili olduğu kararlaştırılmıştır. Dava, 6100 sayılı Kanun yürürlüğe girdikten sonra, 28.10.2022 tarihinde açılmış olup, sözleşmedeki yetki şartının geçerli olup olmadığı 6100 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenecektir. Sözkonusu Kanun'un Yetki Sözleşmesi başlıklı 17 nci maddesinde “tacirler ve kamu tüzel kişilerinin” sözleşme ile “bir veya birden fazla” yetkili mahkemeyi belirleyebilecekleri öngörülmüştür. Düzenleme ile gerçek kişilerin korunması amaçlanmış, tacirler veya kamu tüzel kişileri dışındaki gerçek kişilerin, kendi aralarında yetki sözleşmesi yapmaları kabul edilmemiştir. Dosya kapsamından tarafların tacir olduğu anlaşıldığından sözleşmedeki yetkiye ilişkin düzenlemenin geçerli olduğu, davacının yetki şartına uygun olarak Avrupa Yakasında bulunan İstanbul Mahkemelerinde dava açtığı anlaşıldığından, uyuşmazlığın İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
12.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.