"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacı ile davalı ... vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 25.04.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacı asıl, davalı asıl ... ile vekili Avukat ... ve davalı ... vekili Avukat ... gelmiş, diğer davalı asıllar vekili duruşmaya katılmamışlardır.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, ... ilçesi sınırları içerisinde kalan 75 ada 282, 284, 137, 281, 71 parsel ve 613 ada 8 ve 9 parsel sayılı taşınmazlara iştiraken ve müştereken paydaş olduklarını, aralarında anlaşma mümkün olmadığından dava konusu taşınmazların taksimi, bunun mümkün olmaması hâlinde satılarak ortaklığın giderilmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 22.03.2007 tarihli ve 2003/256 Esas, 2007/83 Karar sayılı kararıyla ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. ... Sulh Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, sair temyiz itirazlarının yerinde olmadığı; ancak 75 ada 71 parsel sayılı taşınmaz yönünden ortaklığın kat mülkiyeti kurmak sureti ile giderilip giderilemeyeceğinin yeterince araştırılmadığından kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.11.2014 tarihli ve 2009/19 Esas, 2014/479 Karar sayılı kararıyla, ortaklığın satış sureti ile giderilmesine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. ... Sulh Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonucunda, dava konusu 75 ada 71 parsel hakkında kat mülkiyeti kurulması yönünde yeterli araştırmanın yapılmadığı, 281 parsel hakkında hüküm kurulmadığı, davalı ... vekiline vekâlet ücreti takdir edilmediği, 284 ve 137 parseller yönünden davalı ...'nın önceki bozma kararı ile oluşan kazanılmış hakkının gözetilmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
... Sulh Hukuk Mahkemesinin 18.02.2020 tarihli ve 2018/98 Esas, 2020/125 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabul ve kısmen reddi ile davalılar ... ve ... 75 ada 281 ve 282 parsel sayılı taşınmazlardaki hisselerini devrettiklerinden ... ve ... hakkında açılan davanın konusuz kalması nedeni ile reddine, diğer davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... hakkında açılan davanın kabulü ile ortaklığının satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. ... Sulh Hukuk Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı davacı vekili, davalı ... vekili ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece yapılan inceleme sonucunda, sair temyiz itirazlarının yerinde olmadığı; ancak kat mülkiyeti kurulması sureti ile ortaklığının giderilmesi mümkün olan 75 ada 71 parsel sayılı taşınmaz yönünden eksik inceleme ile ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar vermiştir.
F. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Son Karar
... Sulh Hukuk Mahkemesi 28.09.2022 tarih ve 2021/881 Esas, 2022/956 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, ... ili, ... ilçesi, Gültepe Mahallesi 613 ada 8 parsel, 613 ada 9 parsel, ... 75 ada 281 parsel, 75 ada 282 parselde tapuya kayıtlı taşınmazların üzerindeki ortaklığın üzerindeki takyidatlarla birlikte açık artırma suretiyle satılarak giderilmesine, ... ve ... hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 75 ada 284 ve 137 parselde tapuya kayıtlı taşınmazın üzerindeki ortaklığın üzerindeki takyidatlarla birlikte açık artırma suretiyle satılarak giderilmesine, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 75 ada 284 parselde kayıtlı taşınmaz yönünden belirlenecek satış bedelinin %72 muhdesat oranına denk gelen kısmının muhdesat sahibi ...'ya verilmesine, kalan bedelin tapudaki ve veraset ilâmlarındaki payları oranında mirasçılara paylaştırılmasına, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 75 ada 137 parselde kayıtlı taşınmaz yönünden belirlenecek satış bedelinin %52 muhdesat oranına denk gelen kısmın muhdesat sahibi ...'ya verilmesine, kalan bedelin tapudaki ve veraset ilâmlarındaki payları oranında mirasçılara paylaştırılmasına, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 75 ada 71 parselde tapuya kayıtlı taşınmazın üzerindeki hak ve yükümlülükler ile birlikte ortaklığının kat mülkiyeti kurulmak sureti ile giderilmesine, dosya arasında mevcut 09.11.2018 ve 09.05.2022 havale tarihli inşaat bilirkişi raporunda belirtildiği üzere; taşınmazın mimari projesinde 1 ve 3 No.lu bağımsız bölümler olarak belirtilen yapıların ...'a, 2 ve 4 No.lu bağımsız bölümler olarak belirtilen yapıların ise Eyyüp Gönenbaba mirasçıları olan ..., ..., ... adına ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2022/882 Esas, 2022/807 Karar sayılı mirasçılık belgesindeki pay oranlarına göre ait olacak şekilde tapuya kayıt ve tesciline, 2 ve 4 No.lu bağımsız bölümler yönünden ortaklığın üzerindeki takyidatlarla birlikte açık artırma suretiyle satılarak giderilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahkemenin muhdesat bedelinin paylaştırması hususunun dosyaya sundukları uzman görüşü ile de sabit olduğu üzere hatalı olduğunu, her birinin arsa payı oranının belirli olduğunu, raporlardaki yapı sınıfı belirlemesi ve inşaat alanı hususlarının hatalı ve eksik olduğunu kararın eksik inceleme neticesi verildiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu 71 parsel sayılı taşınmaz yönünden kat mülkiyeti kurularak ortaklığın giderilmesine karar verilmesinin hatalı olduğunu, söz konusu parselin yan parsele tecavüzlü olup olmadığı hususunun yeterince araştırılamadığını, diğer parsellerdeki yapıların kaçak olduğunu kararın eksik inceleme neticesinde verildiğini belirterek bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, ortaklığın giderilmesi isteğinden ibarettir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 12 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihi ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3. Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Şöyle ki 75 ada 71 parsel yönünden kat mülkiyeti kurulması sureti ile ortaklığın giderilmesine karar verilmiş ise de taraflara özgülenen bağımsız bölümlerin niteliğinin ve arsa paylarının belirlenmediği, tüm bunlarla birlikte yönetim planın tapuya tesciline karar verilmediği görülmektedir.
4. Bununla birlikte, Mahkemece taraflara özgülenmesine karar verilen 2 ve 4 No.lu bağımsız bölümlerin kat mülkiyeti kurularak ortaklığın giderilmesinden ayrı olarak satışına karar verilmesi suretiyle talep dışına çıkılarak hüküm kurulmuştur.
5. O hâlde, Mahkemece 75 ada 71 parsel yönünden, Yargıtay uygulamalarında iştirak hâlindeki maliklere hissedarı oldukları murisin hissesi itibarıyla tek bir bağımsız bölümün hisseli olarak tahsisi mümkün olduğu kabul edildiğinden, dosya içerisinde dava konusu taşınmaza ilişkin onaylı mimari proje, yapı kullanma izin belgesi ve yönetim planının bulunduğu anlaşılmakla, mahkemece dava konusu taşınmaz üzerindeki yapıda her bir bağımsız bölümün konumu, yüzölçümü, kullanım amacı gözönünde bulundurulmak suretiyle değerinin tespiti ve bu değere göre özgülenecek arsa payı da saptanarak varsa fiili taksime göre, olmadığı takdirde tapudaki hisse sahiplerinin mirasçıları bir kişi kabul edilerek çekilecek kura ile her bir paydaşa bir bağımsız bölüm özgülenmeli, gerekiyorsa bedel farkı nedeni ile ödenecek ivaz da belirlenmek suretiyle payların denkleştirilmesi sağlanmalı, malik listesi ve yönetim planı gibi belgeleri, paydaşların tanınan süreye rağmen imzalamaktan kaçınmaları hâlinde bunların da imzalanmış sayılmasına karar verilmesi, hüküm kısmının infaza elverişli şekilde arsa paylarının ve bağımsız bölüm niteliklerinin belirlenerek tapuya tescili ile böylece kat mülkiyetine geçilmek suretiyle ortaklığın giderilmesi gerektiği gözetilmeden eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı olduğu şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ve davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan kararın BOZULMASINA,
03.09.2022 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince duruşmaya gelen temyiz eden davalı ... vekili için 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücretinin temyiz eden davacıdan alınmasına,
Davalı ... ve davacıdan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
25.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.