"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2023/312 E., 2023/218 K.
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Konya 1. Tüketici Mahkemesinin 23.02.2023 Tarihli ve 2022/680 Esas, 2023/150 Karar Sayılı Kararı
Davalı tüketicinin dava açıldığı tarihte mevcut yerleşim yerinin .../Antalya olduğu, banka tarafından düzenlenen ihtarnamede de davalı adresinin ... / Antalya olduğunun belirtildiği, takip dosyasında da davalıya ... / Antalya adresinde ödeme emrinin tebliğ edildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin mesafeli olarak kurulduğu, dolayısıyla mesafeli sözleşmelerin şube aracılığıyla kurulmadığı gibi şubenin bulunduğu yerde açılacak davaların tüketiciye tanınan bir hak olup Banka tarafından şubenin bulunduğu yerde dava açılmasına ilişkin bir düzenleme olmadığı, her ne kadar davacı tarafından 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun( 6098 sayılı Kanun) 89 uncu maddesinin 1inci fıkrasındaki hükme dayanılmış ise de; kredi borçlarının ifa yerinin belirli olmadığı gibi yurtiçinden veya yurtdışından dahi ödemelerin ifa edilebileceği, anılan hükümde açıkça para borçlarının, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yeri olduğu belirtilmiş ise de; alacaklı Bankanın merkez adresinin İstanbul olduğu, dolayısıyla davacı Bankanın yerleşim yerinin İstanbul olarak kabulü gerektiği, dolayısıyla Banka yönünden açılacak davalarda veya takiplerde yetkili Mahkemenin merkez adresinin bağlı bulunduğu adli merciler olacağı, davalı tarafından takip dosyasında yetki itirazında bulunulmadığı, bu davada yetki itirazının bulunduğu dikkate alınarak Banka tarafından yetkili mahkemede itirazın iptali yönünden açılmış bir dava bulunmadığı, genel yetki kuralı gereğince davada Antalya Tüketici Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Antalya 3. Tüketici Mahkemesinin 19.06.2023 Tarihli ve 2023/312 Esas, 2023/218 Karar Sayılı Kararı
Davalının, icra müdürlüğünün yetkisine itiraz etmemesi sebebiyle icra müdürlüğünün yetkisinin kesinleştiği, icra takibinin para borcuna ilişkin olması sebebiyle götürülecek borçlardan olan para borcunun alacaklının ikamet adresinde ödeneceği bu haliyle alacaklının bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olduğu, uyuşmazlığın Konya 1.Tüketici Mahkemesinde sonuçlandırılması gerektirdiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, alacağın tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un 6 ncı, 10 uncu ve 115 inci maddeleri, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 89 uncu maddesi ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 50 nci maddesi
3. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 sayılı Kanun) 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası.
C. Değerlendirme
1. İlamsız bir takipte yetkili icra dairesi de 2004 sayılı Kanun'un 50 nci maddesinin yollaması ile 6100 sayılı Kanun'un genel hükümlerine göre belirlenecektir. 6100 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesine göre genel yetkili icra dairesi, davalı gerçek veya tüzel kişinin takibin yapıldığı tarihteki yerleşim yeri icra dairesidir. Yine aynı Kanun’un 16 ncı maddesine göre ise haksız fiilden doğan uyuşmazlıklarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi icra dairesi de yetkilidir. Aynı Kanun’un 10 uncu maddesine göre ise sözleşmeden doğan davaların sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabileceği hüküm altına alınmış olup, bu sebeple sözleşmeden doğan para borcunun tahsili için başlatılan takipte, sözleşmenin ifa edileceği yer icra dairesi de yetkili kılınmıştır. Takibin konusu sözleşmeden kaynaklı para borcu olduğunda, 6098 sayılı Kanun'un 89 uncu maddesine göre, aksi kararlaştırılmadıkça para borçları alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilecektir.
3. 6502 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasında tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği düzenlendiğinden takip, dolayısıyla takibe yapılan itirazın iptali davası da tüketicinin yerleşim yerinde açılabilecektir.
4. Dosya kapsamından, davalı ile davacı banka arasında kredi sözleşmeleri imzalandığı, bu sözleşmeler gereğince davalıya kredi kullandırıldığı, davalının borçlarını süresinde ödememesi sebebi ile davalıya ihtarnameler gönderildiği ve temerrüte düşen borçlu hakkında icra takibi başlatıldığı uyuşmazlıkta genel hükümler gereğince davalının yerleşim yeri mahkemelerinin ve tüketici işlemi dolasıyla da tüketicinin yerleşim yeri mahkemelerinin yetkili olduğu anlaşılmaktadır.
5. Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
6. Somut olayda, davacının alacağının tahsili için Konya İcra Dairesinde takip başlatıldığı, davalının borca itiraz ettiği, böylelikle icra dairesinin yetkisinin kesinleştiği, icra dairesinin yetkisine itiraz edilmemesinin o yerdeki mahkemeyi itirazın iptali yönünden yetkili hale getirmeyeceği, davacının itirazın iptaline ilişkin davasını yetkisiz Konya Mahkemesinde açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmiş ve davalı vekilince de süresinde ve usulüne uygun olarak Antalya Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin yetki itirazında bulunulduğu anlaşıldığından uyuşmazlığın Antalya 3. Tüketici Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Antalya 3. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
26.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.