"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/326 Esas, 2023/684 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Adana 15. Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.09.2022 Tarihli ve 2021/653 Esas, 2022/236 Karar Sayılı Kararı
Davacıların yerleşim yerinin olduğu, Türkiye'de yerleşim yerleri olmadığı, sakin oldukları yer bulunmadığı, Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye'de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye'de sâkin değilse Türkiye'deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görüleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Ankara 45. Asliye Hukuk Mahkemesinin 03.04.2023 Tarihli ve 2022/480 Esas, 2023/159 Karar Sayılı Kararı
Nüfus kaydının düzeltilmesi istenen Peyruze Demirbağ'ın yerleşim yerinin Lübnan olduğu, nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Midyat/Mardin olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
C. Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.10.2023 Tarihli ve 2023/326 Esas, 2023/684 Karar Sayılı Kararı
Davacının yerleşim yerinin olduğu, düzeltim talebinde bulunan kişinin yerleşim yerinde açılması gerektiği, davacının Türkiye'de yerleşim yeri olmadığı, sakin olduğu yer bulunmadığı gerekçesiyle yetksizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 5490 sayılı Kanun’un “Nüfus davaları” başlıklı 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:
“Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.”
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun “Yerleşim yeri” başlıklı 19 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”
4. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un “Türklerin kişi hâllerine ilişkin davalar” başlıklı 41 inci maddesi şöyledir:
“Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.”
C. Değerlendirme
Dosya kapsamından, nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin yerleşim yeri adresinin olduğu, adres kayıt sistemine kayıtlı yerleşim yeri adresinin bulunmadığı, nüfusa kayıtlı olduğu yerin ise Midyat/Mardin olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesince sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Midyat 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
19.02.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.