"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1310 Esas, 2023/1525 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Çerkezköy 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/509 Esas, 2021/120 Karar
Taraflar arasındaki acele kamulaştırma bedelinin artırılması davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın husumet yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Tekirdağ ili, Kapaklı ilçesi, Karaağaç Mahallesi, 1017 sayılı taşınmazın acele el koyma davasında belirlenen bedelinin artırılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hukuki dayanaktan yoksun ve haksız olduğunu, öncelikle dava konusu taşınmaz hakkında davalı teşekkül tarafından açılan kamulaştırma bedel ve tescil davasının, Çerkezköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2020/1168 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılmasını, davacının bu davayı açmakta menfaati olmadığı gibi dava ehliyeti de olmadığını, bu nedenlerle Çerkezköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/1168 Esas sayılı dosyasının bekletici mesele yapılmasına, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 05.05.2001 tarihinde yürürlüğe giren 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun)10 uncu maddesi uyarınca mal sahibi olan davacının aktif husumet ehliyeti mevcut olmadığını, davacı malikin dava takip yetkisinin bulunmadığını, dava takip yetkisinin kamulaştırmayı yapan idareye ait olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, Çerkezköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen bedel tespit ve tescil dava dosyasının bekletici mesele yapılması veya davaların birleştirilmesi gerektiğini, usul ekonomisinin bunu gerektirdiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki bilgi ve belgelere, Mahkeme kararının dayandığı gerekçelere göre davanın aktif husumet ehliyeti yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı belirtilerek davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar ederek kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. 6100 sayılı HMK'nın 33. maddesi gereğince; maddi olayları ileri sürmek taraflara hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir.
3. Bu sebeple dava acele kamulaştırma bedelinin arttırılması istemine dayalı olarak açılmış ise de; davacının mülkiyetinde bulunan dava konusu taşınmazın acele kamulaştırılmasına karar verildiği ancak makul süre içinde bedel tespit ve tescil davası açılmadığı bu şekilde taşınmaza kamulaştırmasız el atılması olgusunun gerçekleştiği anlaşılmakla, davanın kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat istemine ilişkin olduğunun kabulü ile dava konusu taşınmaz hakkında Çerkezköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/1168 Esas, 2021/552 Karar sayılı dosyası ile açılan bedel tespit ve tescil davasında verilen kararın kesinleşip kesinleşmediği araştırılarak, kesinleşmemiş ise sözü edilen kararın kesinleşmesi beklenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.