"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1457 Esas, 2023/1284 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Kocaeli 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/449 Esas, 2022/394 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili ile bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, İzmit ilçesi, Durhasan Mahallesi 4772 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın tapudan yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin tespit edilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kesin süreye rağmen kamulaştırma bedeli depo edilmediğinden davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; karar tarihinden sonra ara kararında belirtilen kamulaştırma bedelinin depo edilip banka dekontunun sunulduğunu, emsal karara göre, depo ara kararının karardan sonra yerine getirilmesi durumunda esas hakkında karar verilmek üzere kararın ortadan kaldırılması gerektiğini belirterek kamulaştırma bedeli depo edildiğinden, kararın kaldırılarak yeniden karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile mahkemece, Dairenin kaldırma kararı sonrasında tespit edilen kamulaştırma bedelinin bankaya yatırılması yönünde 2 kez süre verildiği, 12.09.2022 ve 24.10.2022 tarihli duruşmalarda verilen iki sürenin de ihtaratlı olduğu ve 15 günden az olmadığı, verilen sürelere ve geçen sürece rağmen davacı idarece karar tarihinden önce kamulaştırma bedelinin depo edilmediği görülmüş olup kamulaştırma bedeli depo edilmediğinden davanın usulden reddine yönelik verilen kararın doğru olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; karar tarihinden sonra ara kararında belirtilen kamulaştırma bedelinin depo edilip banka dekontunun sunulduğu takdirde Yargıtay’ın emsal kararlarına göre, depo ara kararının karardan sonra yerine getirilmesi durumunda esas hakkında karar verilmek üzere kararın ortadan kaldırılması gerektiğini; ayrıca ret kararına rağmen acele kamulaştırma bedelinin iadesi hususunda da karar verilmediğini ve bu hususu Yargıtay denetiminde düzeltilebilir şeklinde hüküm kurulduğunu, kamulaştırma bedeli depo edildiğini ve davanın kabulü gerektiğini, Mahkeme aksi kanaatte ise kamulaştırma bedelinin iadesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazın tespit edilen kamulaştırma bedeli ile istinaf kaldırma kararı öncesi hüküm altına alınmış olan kamulaştırma bedeli arasındaki fark bedelin depo edilmesi için davacı idareye 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası uyarınca usulüne uygun süreler verildiği, davacı idarece fark bedel bloke edilmediğinden davanın usulden reddine karar verildiği, davacı idare tarafından karar tarihinden sonra depo kararının yerine getirildiği anlaşılmışsa da davalılar Refik Korkmaz ile ...'ın istinafa cevap dilekçesinde davanın usulden reddine ilişkin kararının doğru olduğu, davacı idarenin istinaf taleplerinin ise reddine karar verilmesini talep ettikleri gözetildiğinde adı geçen davalılar yönünden davanın usulden reddine ilişkin kararında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Buna karşın; adı geçen davalılar yönünden, İlk Derece Mahkemesince verilen karar ile dava konusu taşınmazın davalılar adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tescilinin kesin olarak hüküm altına alınması sebebiyle taşınmaz idare adına tescil edilmiş ise, idare adına oluşan tapu kaydının iptali ile yeniden davalılar Refik Korkmaz ile ... adına payları oranında tesciline karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi ve İlk Derece Mahkemesince davalılar Refik Korkmaz ile ...'ın payları oranında bankaya bloke edilen kamulaştırma bedeli davalılara ödenmiş ise adı geçen davalılardan bankadan çekilmesine kadar işlemiş nemalarıyla tahsili ile davacı idareye verilmesine, ödenmemiş ise idareye iadesine karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru görülmemiştir.
4. Davalı ... ile ... dışındaki diğer davalılar yönünden ise tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin İlk Derece Mahkemesinin karar tarihinden sonra 25.01.2023 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek davalı ... ile ... dışındaki diğer davalılardan işin esasına girilerek karar verilmesini isteyip istemekleri yönünde beyanları da alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.