"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2011/1484 Esas, 2012/630 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tahsiline ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine, davalı ... Anonim Şirketi aleyhine açılan davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... Anonim Şirketi vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ... köyü 393 parsel sayılı tarım arazisi niteliğindeki taşınmazına rızası hilafına elektrik direği dikilmek ve enerji nakil hattı geçirilmek suretiyle davalı idareler tarafından el atıldığını, fiilen el atılan ve kullanılmaz durumda bulunan taşınmaz kısımları için 750,00 TL pilon yeri bedeli ve irtifak hakkı karşılığı ile dava tarihinden itibaren geriye doğru 5 yıllık işlemiş 250,00 TL ecrimisil bedeli olmak üzere toplam 1.000,00 TL'nin yasal faizi ile birlikte tahsiline, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davalı kuruma yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davacıya ait taşınmaz üzerinden geçen enerji nakil hattının mülkiyetinin sözleşme gereği zamanın yetkili kuruluşu TEDAŞ Genel Müdürlüğü ait olduğunu, müvekkilinin söz konusu taşınmazın kamulaştırılması için gerekli olan bedelleri gecikmeksizin TEDAŞ Genel Müdürlüğü hesabına yatırdığını, söz konusu davanın, tesisatın sahibi idareye karşı açılması gerektiğini, açılan davada taraflarına husumet düşmediğinden davanın husumeten reddini talep etmiştir.
2.Davalı ... Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yanlış hasma yönelik açıldığını, davalı olarak gösterilen Diyarbakır Elektrik Dağıtım Müesesese Müdürlüğünün yapılan ve Resmî Gazete'de yayımlanan kararla kapatıldığını, bu düzenleme sonunda tüm müessese müdürlüklerinin kapatıldığını, Diyarbakır bölgesinde hizmetleri yürütme gayesi ile ... A.Ş'nin kurulduğunu, bu nedenle davanın doğru hasma yöneltilmesi gerektiğini, müvekili şirketin TEİAŞ'ın temsilcisi olmadığını söz konusu şirket temsil yetkisinin de olmadığını, davalı tarafından kamulaştırmasız el atma ve ecrimisil talebinde bulunan elektrik hatlarının işletme ve tesisi Türkiye Petrolleri A.O.'na ait olduğundan davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 02.11.2010 tarihli ve 2007/1604 Esas, 2010/2402 Karar sayılı kararı davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine, davalı ... Anonim Şirketi aleyhine açılan davanın kabulüne, irtifak bedeli ve ecrimisil bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, irtifak hakkı tesisine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Anonim Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairece yapılan temyiz incelemesi sonucunda; davaya konu teşkil eden arazi niteliğindeki taşınmaza gelir metoduna göre değer biçilmesinde ve irtifak hakkı karşılığının davalı ... Anonim Şirketinden tahsiline ve davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Genel Müdürlüğüne karşı açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediğini; ancak enerji nakil hattının tesisi taşınmazın kullanımını engellemediğinden ecrimisil istemi yönünden davanın reddi yerine, kabulüne karar verilmesi doğru görülmeyerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 08.05.2012 tarihli ve 2011/1484 Esas, 2012/630 Karar sayılı kararı ile davalı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı aleyhine açılan davanın pasif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine, davalı ... Anonim Şirketi aleyhine açılan davanın kabulüne, irtifak bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, enerji nakil hattının tesisi taşınmazın kullanımını engellemediğinden ecrimisil istemi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Anonim Şirketi vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Anonim Şirketi vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkili idareye husumet yöneltilemeyeceğini, davanın Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine yöneltilmesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 6100 sayılı Kanun geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... Anonim Şirketi vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Mahkeme kararının ONANMASINA,
Davalı ... Anonim Şirketinden peşin alınan temyiz harçların Hazineye irat kaydedilmesine,
29.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.