"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/628 Esas, 2022/88 Karar
DAVACILAR: 1. ... vd. vekili Avukat ...2. ... vekili Avukat ...
vekili Avukat ...,
DAVA TARİHİ: 12.12.2014
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili davasında verilen karar hakkında yapılan inceleme sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili,...ilçesi, ... Mahallesi 4889 ada 4 ve 7 ile Şevkat Mahallesi 4890 ada 12, 13, 14 parsel sayılı taşınmazlarda bir kısım bağımsız bölümlerin müvekkillerine ait olduğunu, taşınmazlara davalı ... tarafından yol ve kaldırım genişletmesi yapılarak kamulaştırmasız el atıldığını belirterek tespit edilecek tazminat bedelinin faizi ile davalı taraftan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen parsellerin bulunduğu imar adalarını içine alan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planına uygun olarak düzenlenen 39700/6 numaralı parselasyon planının İmar İdare Heyetinin 5.6.1959 tarihli ve 479 sayılı kararıyla onaylandığını ve bu plan kapsamında 4889 ada 4 parselden 86 m², 4889 ada 7 parselden 74 m², 4890 ada 12 parselden 144 m², 4690 ada 14 parselden 179 m²lik kısımların yola giden olarak ayrıldığını, bu nedenle davanın konusuz kaldığını, taşınmazların...Belediyesi hudutlarında olduğunu, el atıldığı iddia edilen yerde bulunan Keçiören-Tandoğan metro güzergahı sorumluluğunun Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığına devredildiğinden husumetin bu idareye yönetilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24.12.2015 tarihli ve 2014/599 Esas, 2015/549 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 24.12.2015 tarihli ve 2014/599 Esas, 2015/549 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; kararın onanmasına karar verilmiş; ancak davacı idarenin karar düzeltme talebi üzerine dava konusu payların bir kısmı yönünden pay satışı yapılmış olması nedeniyle yeni maliklere dava yöneltilmesi gerektiği 4890 ada 12 parselde bulunan irtifak şerhinin hesaplama yapılırken değerlendirilmesi gerektiği, ipotek şerhlerinin hükmedilen bedele yansıtılması gerektiği belirtilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararı ile bozma kararına uyularak yapılan inceleme sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazların tamamının ... Mahallesinde olmadığı halde bazı parseller yönünden mahalle adının hatalı yazıldığını, objektif değer kaybı oranının %10 olması gerektiğini, davacılardan ...'in 4890 ada 12 parselde 8 numaralı bağımsız bölümü ...'ye sattığını, bu nedenle bu bağımsız bölüm nedeniyle ... adına pay hesabının hatalı olduğunu, belirlenen değerin yüksek olduğunu, yol genişletme nedeniyle parselin rayici arttı ise bu artışın hesaplamada gözetilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadi Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas,1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir:"..."usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihindeki ilk toplantıda ittifakla karar verildi."
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile "usulü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulün yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ..." karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, yapılan pay satışlarına göre yeni maliklerin davaya dahil edildiği ve yeni malikler adına pay hesabı yapıldığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
3. Taşınmazların bir kısmı Şevkat Mahallesinde olduğu halde tümü ... Mahallesinde yer alıyor gibi infazda tereddüt uyandıracak şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası hükmü uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Mahkemenin gerekçeli kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde "4890 ada 12, 13, 14" kısmından önce gelmek üzere "Şevkat Mahallesi" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
25.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.