"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/947 Esas, 2023/609 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Tufanbeyli Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/689 Esas, 2020/274 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Hazine adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine temsilcisi, davalılar ... ve ... vekili ile bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine temsilcisi, davalılar ... vd. vekili ile bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine temsilcisi dava dilekçesinde özetle; ... ili,...Mahallesi 135 ada 39 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın Maliye Hazinesi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile Maliye Hazinesi adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine temsilcisi, davalılar ... vd. vekili ile bir kısım davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı Hazine temsilcisi istinaf dilekçesinde özetle; kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenen bedelden bakiye kalan bedele kararın kesinleşmesine kadar geçen süre için yasal faiz işletilmesinin hatalı olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın bedelinin çok yüksek olduğunu, raporda %10 objektif değer artışı uygulanmasının bilimsel esaslara ve hukuka aykırı olduğunu, münavebeye alınan ürünlerin verim ve birim fiyatlarının yüksek alındığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili ...'ın isminin gerekçeli kararda yer almadığından kararın tebliğ edilmediğini, hissedarlardan İlkay Akşahin'in de adının kararda geçmediğini, mahkemece taraf teşkili sağlanmadığını, hükme esas alınan bilirkişi raporunun kanuna uygun olmadığını, acele el koyma ve iş bu dosya bilirkişi raporları arasında çelişkiler olduğunu ve çelişkilerin giderilmesi gerektiğini, kamulaştırma dosyalarında fasulye samanı hesaplamada dikkate alınmışken İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerinde yer almasına rağmen bilirkişi raporunda hesap dışı tutulduğunu, bilirkişi heyetinin münavebe sistemini hatalı olarak belirlediğini, münavebede sulu tarım arazisi yüksek gelir getiren ürünlerin baz alınması gerekirken düşük gelirli ürünlerin baz alınmasının hukuka aykırı olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının yüksek hesaplandığını, objektif değer artışının eksik hesaplandığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Bir kısım davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece tespit edilen bedeli kabul etmediklerini, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın bahçe, sulu arazi vasfına uygun tespit yapılmadığını, taşınmazın özelliklerinin doğru tespit edilmediğini, kapitalizasyon faiz oranının yüksek belirlendiğini, bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu, sulama maliyetine ilişkin değerlendirme resmî veriler olmaksızın yapılmış olduğunu, münavebeye gelirlerinin yüksek gelir getiren ürünlerden seçilmesi gerektiğini, münavebe usulünün Yargıtay İçtihatlarına aykırı olduğunu, değerlendirmenin taşınmazda bulunan meyve bahçelerinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini, arazinin konumu ve özelliklerinin dikkate alınmadığını, arazi üzerinde bulunan maddi değeri bulunan hususların dikkate alınmadığını ya da eksik hesaplandığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sulu arazi niteliğindeki taşınmaza olduğu gibi kullanılması halinde getireceği gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinin doğru olduğu, taşınmazın yerleşim yerlerine uzaklığı ve konumu değerlendirildiğinde belirlenen %10 objektif değer artışının isabetli olduğu, seçilen münavebe ürünlerinin aynı yöreden Yargıtay'a intikal eden dosyalar dikkate alındığında bir isabetsizlik görülmediği, bu nedenle belirlenen kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, bu suretle kamulaştırma bedelinin tespit edilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine temsilcisi, davalılar ... vd. vekili ile bir kısım davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı Hazine temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Bir kısım davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki ... ili,...Mahallesi, 135 ada 39 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3. Hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda dava konusu taşınmazın Seyhan Nehrinin ana kollarından cazibeli olarak sulandığı anlaşıldığından, sulu arazi niteliğinde kabul edilerek uygulanan kapitalizasyon faiz oranı doğru olduğu gibi, tespit edilen bedel aynı kamulaştırma kapsamında kalan benzer özellikteki Dairemiz denetiminden geçen dosyalarda tespit edilen metrekare birim fiyatı ile uyumludur.
4. Bölge Adliye Mahkemesi'nin 05.09.2023 tarihli ek kararı ile ...'ın davalı olarak eklenmesine karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir.
5. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine temsilcisi, davalılar ... vd. vekili ile bir kısım davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılar ... vd.'den ve ... vd.'den peşin alınan temyiz harçlarının Hazine irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.