"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 430 ada 5 parsel sayılı taşınmaz üzerine davalı kurum tarafından tesis edilen şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmaz üzerinde 31/b şerhinin bulunmadığını, açılan davada Mahkemece ve taraflarca hukukî yarar şartının bulunmadığının tespit edilerek davanın usulden reddi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 430 ada 5 parsel sayılı taşınmazda davacının hissesi üzerine 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince konulmuş olan 24.09.2018 tarihli ve 34050 yevmiye numaralı şerhin iptaline, davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 4.080,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz üzerinde 31/b şerhi bulunmadığını, taşınmazın tapu kaydında beyanlar hanesinde "davalıdır" belirtmesinin yer aldığını; ancak dava konusu edilen kaydın da bu kayıt olmadığını, kararın usul hukuku ilkelerine aykırı olduğunu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 26 ncı maddesi gereğince hâkimin taleple bağlı olduğunu, Mahkemece buna aykırı şekilde davacının talep sonucundan başka bir şey hakkında karar verildiğini, Mahkeme kararına dayanak olan 29.04.2018 tarihli ve 34050 sayı ile yapılan işlemin, "davalıdır" beyanının yazılması işlemi olup 31/b şerhinin konulması işlemi olmadığını, Mahkemece "davalıdır" beyanı ile 31/b şerhine aynı anlam yüklendiğini, açıklama işlevine sahip olan beyanların hiçbir şekilde mülkiyetin devir ve tasarrufunu kısıtlamayacağını, dava konusu parselin tapu kaydında dava tarihi itibarıyla 31/b şerhi mevcut olmadığı gibi anılan beyan dışında herhangi bir kayıt da yer almadığını, 31/b şerhinin terkini amacıyla açılan ancak hiçbir zaman 31/b şerhi konulmamış taşınmaz için açılan davanın hukukî yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, usul ve kanuna aykırı bir şekilde davacının talebinden başka bir kayıt ele alınarak bu kaydın devir ve satışa engel olma kabiliyeti olmamasına rağmen böyle bir işlevi varmış gibi davacının davasının kabulüne karar verildiğini belirterek resen gözetilecek nedenlerle de kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı idare tarafından Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/285 Esas sayılı dosyasında açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemine ilişkin davada Mahkemece verilen 11.07.2019 tarihli ve 2018/285 Esas, 2019/235 Karar sayılı kararla davanın kabulüne ve Alanya ilçesi, Mahmutseydi Mahallesi 430 ada 5 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davalı idare lehine irtifak hakkı tesisine ve bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine dair hüküm verildiği, verilen bu hükmün 02.07.2020 tarihinde kesinleştiği, Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/285 Esas sayılı dosyasında Mahkemece tapu sicil müdürlüğüne yazılan 19.09.2018 tarihli müzekkerede 2942 sayılı Kanun'un 31/b maddesi gereğince ... Genel Müdürlüğünce kamulaştırma işlemine başlanarak dava açıldığı şerhi işlenmesine karar verildiği, tapu kaydı incelendiğinde ise Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/285 Esas sayılı dosyasında 19.09.2018 tarihli müzekkere gereğince davalı şerhinin işlendiği, bedel tespiti ve tescil davasında verilen hükmün kesinleşmesinden sonra 08.12.2020 tarihinde eldeki davanın açıldığı, tescil yönünden kurulan hükmün kanun gereğince kesin olduğu, hüküm tarihi olan 11.07.2019 tarihinden, terkin dava tarihi olan 08.12.2020 tarihine kadar yaklaşık 1,5 yıl süre geçtiği, davacının iş bu davayı açmakta hukukî yararının bulunduğu, İlk Derece Mahkemesince verilen karar tarihi itibarıyla şerhin terkin edilmediğinden İlk Derece Mahkemesince verilen kararda usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmadığından esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın idarece kamulaştırılması amacıyla Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/285 Esas sayılı dosyası ile bedel tespiti ve tescil (kamulaştırma) dava açılmış olup yargılama sırasında Mahkemece Alanya Tapu Müdürlüğüne müzekkere yazılarak dava konusu taşınmaz kütüğüne ... tarafından dava açıldığına dair şerh işlenmesi istendiği yapılan yargılama neticesinde de 11.07.2019 tarihinde davamızın kabulüne karar verildiği, ancak söz konusu karar tescil yönünden kesin verilmediğinden tescil işleminin gerçekleştirilebilmesi için kesinleşme şerhinin yazıldığı 06.08.2020 tarihine kadar tapu müdürlüğüne başvuru yapılamadığı, her ne kadar 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi gereği açılan davalar tescil yönünden kesin verilse de tapu müdürlükleri ısrarla kesinleşme şerhi talep ettiklerini, 11.07.2019 tarihinde verilen kararın kesinleşme şerhinin yazıldığı tarih olan 06.08.2020 tarihine kadar infaz imkânının olmadığı ve bu tarihlerde ülke genelinde pandemiden kaynaklı alternatif çalışma modelleri uygulanmaya başladığından kararın infazının 03.05.2021 tarihinde gerçekleştirilebildiklerini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin (b) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.