"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/417 Esas, 2023/1692 Karar
DAVA TARİHİ : 19.12.2018
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ: İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/597 Esas, 2021/301 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 17 nci maddesi gereğince tapu iptali ve tescili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle;...Mahallesi 1504 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tamamının kamulaştırıldığını, kamulaştırma işleminin malikin kızı ...a tebliğ edildiğini, bloke edilen bedelin 14.10.1987 tarihinde serbest bırakıldığını, o tarihteki malik tarafından açılan kamulaştırmanın iptali davasının İdare Mahkemesince reddine karar verildiğini, Danıştay tarafından onandığını belirterek taşınmazın tapu kaydının iptali ile idareleri adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak teblig edilmiş olması gerektiğini, kamulaştırma parasının nerede olduğunun belli olmadığını, bedelin serbest bırakıldığına dair bildirim yapılmadığını, davanın süresinde açılmadığını, kamulaştırma sürecinin tamamlanmadığını ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; tescil şartlarının sağlanmadığını, süresi içerisinde tescil talebinde bulunulmadığını, kamulaştırma bedelinin yatırılmadığını, bedel tebliğden sonra 14.10.1987 tarihinde serbest bırakıldığına göre bedelin koşulsuz ve kısıtlamasız yatırılma şartının gerçekleşmemiş olduğunu, bedelin ödenmediğini, mülkiyet hakkının devam etmesi gerektiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma işleminin tüm koşullarının yerine getirilmediğini, kamulaştırma parasının nerede olduğunun belli olmadığını, kamulaştırma parasının koşulsuz ve kısıtlama olmadan mal sahibi adına bankaya yatırılmış olması şartının yerine getirilmediğini, 16.10.1987 sayılı yazıda blokeli olan 3.458.000 TL'den tapu harcı ve damga vergisi tenzil edilerek blokeli hesapta tutulması ve çekilebilir duruma getirilmesinin yazıldığını, tebligat tarihinden sonra bedelin serbest bırakıldığına dair bildirim yapılmadığını, davanın süresinde açılmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelinin koşulsuz ve kısıtlama olmaksızın bloke edilmediğini, bedelin mal sahibine ödenmediğini, dava şartlarının sağlanmadığını, kamulaştırma tebligatının usulüne uygun olarak yapıldığına dair bir belgenin sunulmamış olduğunu, öngörlen sürede davanın açılmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut olayda dava konusu taşınmaz için davacı idare tarafından kamulaştırma işlemine başlandığı, bedelin Vakıflar Bankası nezdinde 19.01.1987 tarihli dekont ile depo edildiği; ancak tapu kaydı maliki...a çıkarılan kamulaştırma noter tebligatının 08.04.1987 tarihinde birlikte sakin kızı...a yapıldığı, bu hali ile tapu kaydı malikine usulüne uygun yapılmış bir kamulaştırma tebligatının olmadığı, malik tarafından ferağ verilmediği gibi kamulaştırma bedelinin ödendiğine dair herhangi bir belge ibraz edilemediği, bu halde kesinleşmiş bir kamulaştırma işleminin varlığından söz edilemeyeceğinden, istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulması suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; tebligatın usulüne uygun yapılmış olduğunu; ayrıca malik Nurhan Manok vekilince kamulaştırmanın iptaline ilişkin dava açtığı sabit olduğundan, kamulaştırma işleminden haberdar olunduğunu, iptal davasının retle sonuçlandığını, Danıştay tarafından onandığını, bloke edilen bedelin serbest bırakılmış olduğunu, kamulaştırma işleminin tüm koşullarının yerine getirilmiş olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, taşınmazın davacı idare adına tescili istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesi,
3.Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kamulaştırılan taşınmazın, 2942 sayılı Kanun'un mülga 17 nci maddesi uyarınca kamulaştırmayı yapan idare adına tesciline karar verilebilmesi için kamulaştırma işleminin usulüne uygun olarak tebliğ edilmesi ile birlikte, takdir edilen kamulaştırma bedelinin ve varsa artırılan bedelin koşulsuz olarak mal sahibi adına bankaya bloke edilmesi gerekir.
3.Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; tebliğ tarihinde yürürlükte bulanan, 7201 sayılı Tebligat Kanunu'nun 20 nci maddesi “....kendisine tebliğ yapılacak kimsenin muvakkaten başka yere gittiğini belirtirlerse; keyfiyet ve beyanda bulunanın adı ve soyadı tebliğ mazbatasına yazılarak altı beyan yapan tarafından imzalanır ve tebliğ memuru tebliğ evrakını bu kişilere verir....” hükmüne havi olup dosya kapsamından malik adına çıkartılan kamulaştırma tebligatında; sadece, birlikte sakin kızı Ani Manok’a 08.04.2017 tarihinde tebliğ edilmiş olduğu hususunun yer alması nedeniyle, tebligat geçersiz ise de kamulaştırma tarihinde malik olan Nurhan Manok vekili tarafından İdare Mahkemesinde kamulaştırmanın iptali davası açılmış olduğundan ve kamulaştırma tarihinde sağ olan malik adına kamulaştırma bedeli bloke edildiğinden, kamulaştırma işlemi kesinleşmiş olup, davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesince hatalı değerlendirme yapılarak davanın reddine karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.