"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/647 Esas, 2023/1543 Karar
KARAR : Esastan ret
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine; Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Batman ili, ... ilçesi, ... köyü ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz hakkında davacı kurum tarafından kamulaştırma kararı alındığını, davacı idare tarafından atanan kıymet takdir komisyonu tarafından kamulaştırılacak tarlanın üzerindeki ev, kuyu ve meyve ağaçlarının kıymetini güncel haliyle tespit etmek amacıyla hiçbir resmi kurumla ve mahalli emlak ofisi ve kanun gereği bilgi edinilmesi gereken diğer kurum ve kuruluştar ile yazışma ve bilgi alışverişinin sağlanmadığını, taşınmaz üzerinde muhdesatlar dikkate alınmadan kıymet takdir raporunun düzenlendiğini, bu raporun hukuken eksik kaldığını, taşınmazın gerçek değerinin müvekkilinin mağduriyetleri de gözetilmek suretiyle tespiti ile davacı kurumdan tahsil edilerek müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, baraj gölü sahası içerisinde kalması sebebiyle tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın yasal hükümlere göre arsa olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın arazi vasfında olduğunu beyan ederek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin düşük hesaplandığını, etrafında bulunan taşınmazların m²sinin 257 TL, 220 TL civarında hesaplandığını, dava konusu taşınmazın m² bedelinin düşük hesaplanmasının sebebinin anlaşılamadığını ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu taşınmaz bakımından netice itibarıyla arsa metrekare birim değeri olarak 179,46 TL'nin tespit edilip, bu değer üzerinden toplam kamulaştırma bedelinin hesaplanması ve davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı DSİ Genel Müdürlüğü adına tesciline ve baraj gölü niteliği ile tapudan terkinine dair karar verilmesi uygun bulunmuş olup, iade sonrası hükme esas alınan bilirkişi heyeti raporunda dava konusu taşınmazın Batman-...-... karayoluna cepheli olması, tarihi ve turistik yerlere ... parsele göre daha yakın konumda olması hususları dikkate alınarak iade öncesi takdir edilen bedelin uygun olduğu hususun gerekçelendirilmesi hususu dikkate alındığında söz konusu m² birim fiyatın uygun olduğu ve İlk Derece Mahkemesi tarafından kurulan hükmün ve yapılan yargılamanın usul ve kanuna, Yargıtay yerleşik içtihatlarına uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın yasal hükümlere göre arsa olarak değerlendirilmemesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın arazi vasfında olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın m² bedelinin 179,46 TL olarak belirlenmiş olmasının hakkaniyete aykırı olup taşınmazın gerçek değerini yansıtmadığını, dava konusu taşınmaz ile komşu konumunda olan Batman ili, ... ilçesi, ... köyü ... nolu parsel için Batman 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/291 Esas sayılı dosyasında sayılı 265,00 TL/m² değer biçildiğini, dava konusu taşınmaza emsal taşınmaz olan ... parsel sayılı taşınmaz için Batman 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/62 Esas numaralı dosyasında 257,00 TL/m² değer biçildiğini, dava konusu taşınmaza çok düşük bedel hesaplanmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.