"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/913 Esas, 2023/1427 Karar
DAVA TARİHİ: 20.02.2019
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/40 Esas, 2021/121 Karar
Taraflar arasındaki imar uygulaması nedeniyle bulunduğu yerde korunamayan muhdesat bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;... Mahallesi 1555 ada 1 parsel sayılı taşınmazda bulunmakta iken, imar uygulaması ile parkta kalan muhdesat bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; şuyulandırma işleminin ... Belediye Başkanlığı tarafından yapıldığını, taşınmazların 29.03.2009 tarihinde belediyelerine devredilmiş olduğunu, devir öncesi ... Belediye Başkanlığı tarafından uzlaşma girişiminde bulunulduğunu; ancak uzlaşma sağlanamadığı için kamulaştırmadan vazgeçildiğini, devir sonrası ise kamulaştırma işlemlerine belediyelerince başlandığını, 13.02.2013 tarihinde 57.777,50 TL değer biçildiğini; ancak uzlaşma sağlanamadığını, taşınmaz ve eklentilerinin davacı tarafından kullanılmaya devam ettiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın içerisinde bulunduğu alanın 29.03.2009 tarihinde ... Belediye Başkanlığı tarafından belediyelerine devredildiğini, gerek ... Belediye Başkanlığı gerekse belediyeleri tarafından yapı, kuyu ve ağaçların kamulaştırılması hususunda davacı ile uzlaşma sağlanamadığını, davacı tarafından kullmanımın sürdüğünü, imar yolundan girişin mümkün olmadığı ileri sürülse de davacı tarafından kullanıma engel olmadığının gözönünde bulundurulması gerektiğini, zararının bulunmadığını ileri sürerek kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın şuyulandırma işlemi neticesinde ... adına park alanı olarak tespit gören taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat bedelinin tazmini talebine ilişkin olduğu davaya konu ... ilçesi, ...Mahallesi 1555 ada 1 parsel sayılı taşınmazın, şuyulandırma işlemi neticesinde park alanı olarak tespit gördüğü ve taşınmazın zemin bedeli olarak davacılara başka bir yerden taşınmaz verildiği imar uygulamasına konu taşınmaz üzerinde kalan muhdesat bedellerinin tespit edilerek davalı kurumdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği, Mahkemece mahallinde keşif yapılarak muhdesatın kamulaştırma bedelinin tespit edildiği, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapılara 2019 yılı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yapı yaklaşık birim fiyatları uygulanmak ve yıpranma payı da düşülerek 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca değer biçilmesinde isabetsizlik bulunmadığını, bilirkişi raporunun karar vermeye yeterli ve elverişli olduğu anlaşıldığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak imar uygulaması nedeniyle bulunduğu yerde korunamayan muhtesat bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4.3194 sayılı İmar Kanunu’nun 17 nci maddesi ve 18 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Şuyulandırma sonucu parkta kalan yapı ve su kuyusuna 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara ise yaş, cins ve sayısına göre maktuen değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.