"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1314 Esas, 2023/1920 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Vize Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/415 Esas, 2023/18 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Kırklareli ili, Vize ilçesi, Çakıllı köyü 154 ada2 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalılara derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 22/A maddesi uygulamasına tabi tutulduğunu, yüzölçümünün 32.984 m² iken, 33.705,68 m² olduğunu, kamulaştırılan alanın 3.431,58 m² iken, 4.670,72 m² olduğunu, bu konuda ek rapor alınması gerektiğini, taşınmazın arazi vasfında olduğunu, bedelin yüksek belirlendiğini, emsal seçimi ve değerlendirmesinin hatalı yapıldığını, emlak vergi değerlerinin karşılaştırılmadığını ileri sürmüştür.
2. Bir kısım Davalılar ... vd. vekili istinaf dilekçesinde özetle; mahkemece bedel bloke edilmediğinden davanın reddine karar verilmesinin doğru olduğunu, iade kararının hatalı olduğunu, mülkiyet hakkının ihlal edildiğini, bedelin düşük belirlendiğini, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, emsal seçimi ve değerlendirmesinin hatalı yapıldığını, düzenleme ortaklık payı kesilmesi gerektiğini, arta kalan kısımda değer kaybı oluştuğunu ileri sürmüştür.
3. Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle;mahkemece bedel bloke edilmediğinden davanın reddine karar verilmesinin doğru olduğunu, iade kararının hatalı olduğunu, iade kararının Avrupa İnsan Hakları Sözlemesi ve diğer uluslararası sözleşmelere, Anayasa ve kanuna aykırı olduğunu, bedelin düşük belirlendiğini, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, emsal seçimi ve değerlendirmesinin hatalı yapıldığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin 2942 sayılı Kanun'un değerlendirmeye ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil etmediği, taşınmazların hükme esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen niteliklerine göre kamulaştırma bedelinin adil ve hakkaniyete uygun olduğu, taşınmazın arta kalan bölümlerinin yözölçümleri ve geometrik durumlarına göre değer azalışı bulunmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinini istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Bir kısım Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
3. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki bilgi ve belgelerden; davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmediğinden İlk Derece Mahkemesinin 28.04.2022 tarihli ve 2021/191 Esas, 2022/293 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği, karardan sonra sunulan banka dekontuna göre söz konusu bedelin yatırıldığı, davalılar istinafa cevap dilekçesinde davanın reddi kararının doğru olduğu yönünde beyanda bulunduğu gibi Bölge Adliye Mahkemesinin davanın esası hakkında karar verilmesi yönündeki kaldırma kararı sonrası İlk Derece Mahkemesinin 17.01.2023 tarihli duruşmasında davalılar vekillerinin önceki beyan ve itirazlarını aynen tekrar ettiklerine ilişkin beyanda bulundukları gözetildiğinde davalıların geç bloke edilen bedeli kabul etmedikleri anlaşılmış olup davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
3. Bozma neden ve şekline göre davacı idare vekilinin temyiz itirazları ile davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
Davalılardan peşin alınan temyiz harçlarının istek hâlinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
15.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.