"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1474 Esas, 2023/1717 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/306 Esas, 2020/169 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 164 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; idare tarafından kamulaştırma bedelinin oldukça düşük belirlendiğini, hukuka ve hakkaniyete uymadığını, dava konusu taşınmazın arsa vasfına haiz olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davacı taraftan tahsil edilerek davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunun hatalı değerlendirmeler içermekte olduğu, dava konusu taşınmaza piyasa değerinin çok üstünde değer takdir edildiği, söz konusu taşınmazın gerekçeli kararın hüküm kısmında ... adına tesciline karar verilmediği, müvekkili idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza komşu olan 162 ada 22,24 ve 30 parsel sayılı taşınmazlar için metrekare birim fiyatının ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/864 Esas sayılı dosyasında 134,23 TL olarak belirlendiği, bu dosyada ise düşük belirlendiği, emsal olarak alınan taşınmazın bedelinin 2014 yılına göre belirlendiği, 2018 yılına göre belirlenmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın bulunduğu mahallenin 1993 yılında belde belediyesi statüsünü aldığı; ancak 2012 yılında çıkan 6360 sayılı Kanun kapsamında mahalleye dönüştüğü, dava konusu taşınmazın uygulama imar planı dışında olduğu; ancak meskun mahalde bulunduğu, mahalle merkezinde bulunan işyerlerine 600 metre, Aile Sağlığı Merkezine 1000 metre mesafede olduğu, bu nedenle arsa niteliğinde olduğunun anlaşıldığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda arsa niteliğindeki taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı; ayrıca tespit edilen metrekare birim değerinin uygun olduğunun görüldüğü; kaldı ki davaya konu taşınmazla aynı kamulaştırma planında ve aynı mahallede yer alan ve yakın konumda bulunan 158 ada 59/A parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılması amacıyla açılan ve ... 3.Hukuk Mahkemesinin 2019/227 Esas, 2020/452 Karar sayılı dosyasında görülen dava dosyasında dava konusu parsel arsa olarak nitelendirilmiş ve verilen karar Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin 2022/14428 Esas, 2023/4301 Karar sayılı kararı ile onanmış olup aynı kamulaştırma planında bulunan birbirine yakın ve benzer konumda olan taşınmazların metrekare bedelleri arasında yeknesaklık bulunması gerekli olduğundan (Aynı yönde Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 01.07.2009 tarihli ve 2009/5-267-309 sayılı kararı) dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu tespitinin doğru olduğu ve tespit edilen metrekare birim değerinin uygun olduğu yerleşik Yargıtay içtihatları ile uyumlu olduğu anlaşıldığından; taraf vekillerinin istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı, her ne kadar davacı vekili istinaf dilekçesinde lehine vekâlet ücreti verilmesi gerektiği itirazında bulunmuş ise de kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil istemine ilişkin davada, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anaya Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alındığında; davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi yönündeki İlk Derece Mahkemesi kararının yerinde olduğu anlaşılmakla, taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirttiği hususları tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasında kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ...Mahallesi 164 ada 1 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi ve
tespit edilen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alınarak, davanın niteliği gereği davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinde hukuka aykırı bir yön görülmemiştir.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı idare vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.