"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3 Esas, 2022/2009 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/72 Esas, 2021/298 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince ecrimisil talebi yönünden davanın reddine, tazminat talebi yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Kocaeli ili, Gebze ilçesi, ... Mahallesi ... parsel sayılı taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın yol yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını belirterek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisilin davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın kamulaştırma sahasında kaldığını, kamulaştırma çalışmalarına başlanıldığı ancak proje aşamasında tamamlanamadığını, müvekkili idare tarafından taşınmaza herhangi bir fiili müdahalede bulunulmadığını bu nedenle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ecrimisil talebi yönünden davanın reddine, tazminat talebi yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın tazminat davası niteliğinde olduğunu, bu nedenle nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekirken maktu vekâlet ücretine hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu, aynı hükümde davalı idare lehine nispi vekâlet ücretine hükmedildiğini, hükmün açıkça hukuka aykırı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal alınan taşınmazın dava konusu taşınmaz ile benzer niteliklere sahip olmadığını, emsal karşılaştırmasının kanunun aradığı şartlara uygun olarak yapılmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ecrimisil yönünden taraflarca karar istinaf edilmediğinden, Dairece ecrimisil yönünden bir değerlendirme yapılmadığı, dava konusu taşınmaza 1976 yılında fiilen el konulduğunun davalı idare tarafından bildirildiği, davalı idarenin dava konusu taşınmaza fiilen el attığı tarihin 04.11.1983 tarihinden önce olması dikkate alınarak yapılan değerlendirmede el atma bedeli yönünden maktu vekâlet ücretine, ecrimisil yönünden ise davalı lehine nispi vekâlet ücretine hükmedilmesinde herhangi bir isabetsizlik görülmediği, dosya içerisindeki kamulaştırma belgelerinin incelenmesinde davacılar murisi ... ve ... Ruhi Babacan'a ait hisseler bakımından kamulaştırma işlemi yapıldığı, Kartal 1. Noterliğine ait 30.07.1976 tarihli 32060 yevmiye numaralı noter evrakının adı geçen maliklere bizzat 13.08.1976 tarihinde tebliğ edildiğine dair ibare bulunduğu, tebligat evraklarının bulunmadığı, ancak davacıların murisi ...'ın 1962, ... 'ın (tapuda isim tashihi ile ... ) 1957 yılında vefat ettiği gözetildiğinde tebligatların usule uygun olmadığı, kamulaştırma bedelinin belirtilen maliklere ödendiği hususunun da ispatlanamadığı, mevcut durumda usulüne uygun olarak yapılan tebligat bulunmadığından, kesinleşmiş bir kamulaştırma işleminin varlığından söz edilemeyeceği, Gebze Belediye Başkanlığının yazısına göre ve ayrıca dava konusu taşınmaza yakın mesafede bulunan 1946 parsel sayılı taşınmaza aynı davalı ... Müdürlüğünün aynı tarihli (23.12.1975 tarihli) kamu yararı kararına istinaden el atması nedeniyle, aynı taraflar arasında görülen dosyada taşınmazın arsa vasfında kabul edilip, bu kararın Yargıtay 5. Hukuk Dairesince onandığı dikkate alındığında arsa vasfında kabul edilmesinde isabetsizlik görülmediği, dava konusu taşınmazın ve emsal taşınmazın kadastro parselleri olmaları nedeniyle düzenleme ortaklık payı yönünden denkleştirme yapılmamasının yerinde olduğu, somut emsal alınan taşınmazın dosya içerisinde bulunan akit tablosunun incelenmesinde gerçek kişiler arasında yapılan bir satış olduğu, dava konusu taşınmazın metrekare birim fiyatının yakın konumda bulunan 1946 parsel sayılı taşınmazın Yargıtay 5. Hukuk Dairesi Başkanlığınca onanan dosyasında belirlenen metrekare birim fiyatı ile uyumlu olduğu, emsalin vergi rayici ile dava konusu taşınmazın vergi rayici arasında ters orantı bulunmadığı, bilirkişi heyet raporunun karar vermeye yeterli ve elverişli olduğu gerekçesiyle davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş; ayrıca dava konusu taşınmazın tapu kaydında tarla vasfında olmasına rağmen arsa vasfında değerlendirilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun Geçici 6 ncı maddesinin birinci, ikinci ve altıncı fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Kocaeli ili, Gebze ilçesi, ... Mahallesi ... parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.