"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/178 Esas, 2018/39 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilip enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın pilon yeri bedeli ile irtifak hakkı karşılığının tahsili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı dahili davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Hakkari ili ... ilçesi ... köyü 145 ada 14, 145 ada 2 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, davalı idarenin müvekkilinin taşınmazlarından enerji nakil hattı geçirildiğini, taşınmazlarının eskisi gibi dilediğince kullanmasının imkansız hale geldiğini, davalı kurumdan taşınmazın kullanım bedeli ve irtifak hakkı karşılığının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Dahili davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddi ile tesis edilen enerji nakil hattının taşınmazın değerini etkilemediğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Hakkari Sulh Hukuk Mahkemesinin 13.03.2013 tarihli ve 2012/58 Esas, 2013/122 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, 3.659,00 TL bedelin davalı idareden tahsiline, 28.11.2011 tarihli fen bilirkişisi raporunu ekindeki krokiye göre irtifak hakkı tesisine ve davalı kurum adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Hakkari Sulh Hukuk Mahkemesinin 13.03.2013 tarihli ve 2012/58 Esas, 2013/122 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde dahili davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazların zemin bedeli ile üzerinde bulunan ağaçların bedelinin toplamı üzerinden enerji nakil hattı ile oluşturulan irtifak hakkı nedeniyle meydana gelecek değer düşüklüğü oranı uygulanıp, sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, idarece kesilmeyen ağaç bedelleri ile ağaçlardaki ürün kayıpları eklenerek fazlaya karar verilmesi, 145 ada 2 parsele yönelik olarak toplam irtifak alanı belirtilerek, davacının payı oranında irtifak tescili yerine infazı zorlaştırıcı şekilde hüküm kurulması, 5784 sayılı Kanunla değişik 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 15/C maddesine göre, dava konusu taşınmazın irtifak hakkı tesis edilen bölümlerinin TEDAŞ Genel Müdürlüğü adına tesciline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulduğu gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 31.01.2018 tarihli ve 2016/178 Esas, 2019/39 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, 1.563,32 TL bedelin dahili davalı idareden tahsiline, 28.11.2011 tarihli fen bilirkişisi raporunu ekindeki krokiye göre irtifak hakkı tesisine ve tapuya tesciline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde dahili davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin eksik ve yetersiz inceleme yaptığı, gerekçeli kararın asgari unsurları taşımadığı, takdir ettiği bedelin fahiş ve sebepsiz zenginleşme boyutunda olduğu, değer düşüklüklerinin yüksek hesaplandığını ileri sürerek kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilen ve enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın irtifak hakkı karşılığının tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “ Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına” karar verilmiştir.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dahili davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dahili davalı idareden fazla alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.