"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/573 Esas, 2022/3228 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/49 Esas, 2021/1136 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 31.10.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalılar vekili Avukat ... ile davacı idare vekili Avukat ... gelmişlerdir.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Batman ili, ... ilçesi, ... köyü 540, 600, 623 ve 655 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; kıymet takdir raporlarındaki bedelleri kabul etmediklerini, taşınmazların vasfı, niteliği ve konumuna göre adil ve hakkaniyete uygun değer belirlenmesini, vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tescil edilerek, göl alanı olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; su kuyularının değerlendirmeye alınmaması gerektiğini, 623 parsel sayılı taşınmaz üzerinde komisyonca yapılan tespitlerde ağaç ve yapı bulunmadığını, sonradan dikilen ağaçların bedeline hükmedilmesinin hatalı olduğunu, 600 ve 623 parsel sayılı taşınmazların kuru tarım arazisi olmasına rağmen sulu değerlendirildiğini, münavebe belirlenirken yörede yaygın olarak yetiştirilen ve genelde münavebeye alınan ürünler yerine, yörede yaygın olarak yetiştirilmeyen ürünlerin dikkate alınmasının hatalı olduğunu, verim miktarları ve ürün fiyatları resmi verilerin hilafına yüksek alındığını, buna karşılık üretim masrafları ile kapitalizasyon faiz oranı düşük alınarak taşınmazların m² bedellerinin suni olarak yükseltildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporlarında üretim masraflarına yer verilmediğini, % 100 objektif değer artışı ilave edilerek kamulaştırma bedelinin yüksek hesaplandığını, kapitalizasyon faiz oranının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
2. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; tüm parsellerin özelliklerine göre arsa olarak değerlendirilmesi gerektiğini, 600 ve 623 parsel sayılı taşınmazların kuru tarım arazisi olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporlarında kıymet takdir raporlarında belirlenen m² birim fiyatının altında değer verildiğini, 623 parsel sayılı taşınmazda iki adet su pompası bulunduğundan sulu tarım arazisi olarak değerlendirilmesi gerektiğini, üzerinde meyve ağaları olduğunun görüldüğünü, komşu araziler ile arasında 4 kat fiyat farkının oluşmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, giderlere tarla kirası, beklenmeyen gider, sermaye faizi gibi değerlerin katılmasının kanuna aykırı olduğunu, münavebe ürünlerinin hatalı belirlendiğini, tüm ürünlere ek olarak ikinci ürün olarak slajlık mısırın eklenmesi gerektiğini, 623 parsel sayılı taşınmazlarda yapı bedellerinin dikkate alınması gerektiğini, arsa olarak değerlendirilen 540 parsel sayılı taşınmaz yönünden emsallerin hatalı belirlendiğini, dosyaya sundukları emsallerin değerlendirmeye alınmadığını, emsale ilişkin kayıtların denetlenmediğini ileri sürerek istinaf isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu taşınmazlar bakımından netice itibarıyla toplam kamulaştırma bedelinin hesaplanması ve bu toplam bedel üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi, davalı adına olan taşınmazların tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline, tapudan terkinine karar verilmesi uygun bulunduğu, Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararında belirtilen eksikliklerin giderildiği anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine dair hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü istinaf sebeplerini tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
2. Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü istinaf sebeplerini tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Batman ili, ... ilçesi, ... köyü 600, 623 ve 655 parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak; 540 parsel sayılı taşınmaza aynı maddenin (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi, adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesi, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tescili ve baraj gölü alanı içerisinde kaldığından terkinine karar verilmesi yerindedir.
3. Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı üzerine alınan TÜRKSAT A.Ş. uydu görüntülerine göre kamu yararı kararının ilan tarihinden sonra dikilen ve inşa edilen muhdesat ve yapılara bedel verilmemesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.