"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1470 Esas, 2022/3363 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Aksaray ili, ... ilçesi, ... köyü, 1774, 1792, 1821, 2550 ve 2552 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde, müvekkillerinin dava konusu taşınmazların maliki olduklarını, davacı idare tarafından satın alma görüşmelerine davet edildiklerini, ancak takdir komisyonu tarafından belirlenen değerin hangi yöntemle ve nasıl belirlendiği, değerlendirme yapılırken hangi kıstasların ele alındığı gibi unsurlar davalılara bildirilmediği gibi gerçek değerinin çok altında bir bedel belirlendiğini ve bu bedelin de kabul edilmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmaz değerinin yeniden belirlenmesini yol olarak terkinin talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın tapusunun iptali ile davacı idare adına tesciline, yol olarak terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Anayasa Mahkemesinin 16.7.2020 tarihli ve 2018/104Esas, 2020/39 Karar sayılı kararı ile 2942 sayılı Kanunu'nun 10uncu maddesinin sekizinci fıkrasının dördüncü cümlesi iptal edilmiş olup bedelin hak sahiplerine karar ile birlikte derhal ödenmesine ve karar tarihine kadar yasal faiz yürütülmesine karar verilmesi gerektiğinden davalılar vekilinin bu yönden yaptığı istinaf başvurusunun kabulü ile yapılan hatanın düzeltilmesi için yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin ikinci alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 21.05.2021 tarihli ve 2020/1669 Esas, 2021/801 Karar sayılı ilamına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu 1774 parsel sayılı taşınmazın kıymet takdir raporunda %4 kapitalizasyon faiz oranı uygulandığı dikkate alındığında, kapitalizasyon faiz oranının %4 uygulanması gerekirken, bu oranın %5 kabulü ile az bedel tespiti, dava konusu taşınmazların konumu ve bilirkişi raporlarında belirtilen özellikleri dikkate alınarak, belirlenen m² birim fiyatı üzerinden objektif değer artışı uygulanması gerekirken, objektif değer artışı uygulanmayarak aza hükmedilmesi ve Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulduğundan, tescil hükmü yönünden yeniden hüküm tesis edilmesi gerekirken infazda tereddüte sebebiyet verecek şekilde karar verilmesi nedeniyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 23.11.2022 tarihli ve 2022/1470 Esas, 2022/3363 Karar sayılı ilamı ile davanın reddine ve davalılara İlk Derece Mahkemesince ödenmesine karar verilen 1.039.075,10 TL'nin davalıya ödendiği takdirde davalıdan alınarak davacı idareye iadesine, davalıya ödenmemiş ise davacı idareye iadesine ve davacı idare tarafından istinaf aşamasında depo edilen kamulaştırma fark bedeli olan 1.194.936,57 TL' nin davacı idareye iadesine, fark bedelinin iadesi için ilgili banka şubesine müzekkere yazılmasına, İlk Derece Mahkemesince tescil yönünden kesin karar verildiğinden dava konusu Aksaray ili ... ilçesi ... köyü 1774, 1792, 1821, 2250 ve 2552 parsel sayılı taşınmazların davacı idare adına olan tapu kaydının iptali ile davalı adına tapuya tesciline, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; İstinaf Mahkemesince yeni bir hesaplama yapılarak 307.542,02 TL fark kamulaştırma bedelinin bankaya depo edilmesi için süre verildiğini; ancak bu süre zarfında kurum ödeneklerinde sıkıntı olması nedeniyle bedelin depo edilemediğini, ek süre talebi üzerine 15 gün ek süre verildiğini fakat bu süre içerisinde de bedelin depo edilemediğini, bunun üzerinde davanın reddine karar verildiğini, 22.12.2022 tarihinde ise bedelin depo edildiğini, bu nedenle usul ekonomisi gereği kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 23.11.2022 tarihli ve 2022/1469 Esas, 2022/3358 Karar sayılı kararıyla davanın reddine hükmedildiğini, bununla birlikte, söz konusu kararın hüküm fıkrasında müvekkili lehine ilk derecede görülen davalar için belirlenen 8.900,00 TL avukatlık ücretinin verilmesine karar verildiğini, oysa, hüküm tarihi itibarıyla yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin İkinci Kısmının İkinci Bölümü içerisinde yer alan 17 nci maddesinin (c) sırasında, "istinaf yolu ile görülen birden fazla duruşması ... olan işler için 11.000,00 TL" avukatlık ücretinin ödenmesi gerekeceği belirtildiğini, İstinaf dairesinde istinaf yolu ile görülen iş bu davada birden fazla duruşma yapılarak ve birden fazla kez katılım sağlandığını belirterek kararın düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası,
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları bozma nedenine göre bu aşamada incelenmemiştir.
2. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihinden sonra 22.12.2022 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek davalı tarafın işin esasısına girilerek karar verilmesini isteyip istemediği yönünde beyanı da alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.