"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki dava kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin ve ecrimisil bedelinin, tahsili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2081 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmaz üzerine davalı idare tarafından baraj yapılmak suretiyle taşınmaza fiilen el atılmış olduğunu ve taşınmazın kullanımının imkansız hale geldiğini, el atılan yer bedeli ile ecrimisil bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yasal süresi içerisinde açılmadığını, yetkisizlik, görevsizlik, derdestlik ve kesin hüküm itirazlarının bulunduğunu, 2082 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma kapsamına alınması sonucu 13.07.1963 tarihinde kamulaştırma bedelinin ödenerek kamulaştırıldığını, dava konusu 2081 parsel sayılı taşınmazın ise kamulaştırma kapsamı dışında tutularak eski maliki ... adına tescilinin sağlandığını, dava konusu taşınmazın MEGSİS verilerine göre Hirfanlı Barajı göl alanında kaldığının görüldüğü, P:23 paftasının sayısallaştırılmasında hata olduğunun belirlendiğini ve 2081 parsel sayılı taşınmazın su kotu üstünde kamulaştırma dışında olduğunun teyit edildiği, idarece konunun incelenmesi için ... Kadastro Birimine müzekkere yazılmasını, 2081 parselde idarenin el koymasının söz konusu olmadığını, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatı ile ecrimisilin davalı idareden tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; eski 771 parsel sayılı taşınmazın Hirfanlı Barajı su kotuna göre ifrazen oluşan 2082 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırıldığını, dava konusu 2081 parsel sayılı taşınmazın ise su kotu üzerinde olduğunu, kamulaştırılmasının mümkün olmadığını, kapitalizasyon faizinin düşük alındığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmaza mahallinde yapılan keşif sonucu net geliri esas alınarak değer biçen bilirkişi raporuna göre el atma bedelinin ve ecrimisilin davalı idareden faizi ile tahsiline, taşınmazın 8.500 m²lik kısmının idare adına tesciline dair mahkeme kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, davalı idare vekilinin istinaf itirazlarının esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenlerle ve resen belirlenecek nedenlerle temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ile bedelinin ve ecrimisilin tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 2081 parsel sayılı taşınmazın 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesinde, ve ecrimisile hükmedilmesinde yöntem itibarıyla bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4.Hükme esas alınan bilirkişi raporunda su altında kaldığı gerekçesi ile bedeline hükmedilen 8.500,00 m²lik alanda tarımsal faliyetlerin devam edip etmediği, bu alanın kullanılamaz duruma gelip gelmediği yeterince araştırılmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalıdır.
5.Bilirkişi kurulunca dava konusu taşınmaza değer biçilirken değerlendirme tarihi olan 2018 yılı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verileri dikkate alınarak hesaplama yapılması gerekirken, hükme esas alınan raporda TMO'nun 2020 yılı buğday verileri ile bostan için Toptancı hal fiyatına göre bedel belirlenmesi hatalı ve 2018 yılı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü resmi verileri dosya arasına alınarak bilirkişi raporunun denetlenmesi gerektiğinin düşünülmesi doğru görülmemiştir,
6.Dava konusu taşınmazın el atılan alandan arta kalan bölümünde gerekçesi açıklanmadan %20 oranında değer düşüklüğü olacağı kabul edilerek değer düşüklüğü bedeli verilmesi bozmayı gerektirir,
7. Kabule göre davalı idare tarafından taşınmazın el atılan 8.500,00 m²lik kısmın bedeline hükmedilerek, el atılan 8.500,00 m² alanın tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline karar verildiği ancak el atılan alanın koordinatları fen raporunda belirtilmediğinden kararın infazı mümkün olmayacağından koordinatları gösterir rapor alınması gerektiğinden kararın bozulması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.