"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2033 Esas, 2022/2938 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Batman 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/609 Esas, 2021/251 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Batman ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 336 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın bedelinin belirlenmesi için dosyanın tarihi dokuya haiz taşınmazın bedelini ortaya koyabilecek uzmanlıkta bir bilirkişi heyetine tevdi edilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile ileride hak sahibi olacak kişilere ödenmek kaydı ile üçer aylık vadeli hesaba alınarak bloke konulmasına, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile baraj gölü sahasında kaldığından davacı idare adına tescili ile göl alanı olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; yapılan itirazlarının ve beyanlarının dikkate alınmadığını, İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen hükmün 1 ve 2 No.lu bentlerine ... Mahallesi ibaresinin eklenmesi gerektiğini, Maliye Bakanlığının davaya dahili davalı olarak eklenmesi gerekirken ihbar olunan olarak gösterilmesinin hatalı olduğunu, taşınmazın bedelinin yüksek belirlendiğini, Yargıtay incelemesinden geçen 342 parsel sayılı taşınmaz ile dava konusu taşınmazın kıyaslanmasının hatalı olduğunu, taşınmaz üzerindeki yapıların yeniden yerleşim yerine taşınıp sergileneceği için taşınacak olan yapıların hesaplama dışında tutulması gerektiğini, idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı ... Belediye Başkanlığı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın metrekare birim değerinin hatalı ve düşük hesaplandığını, taşınmazın üzerindeki yapı bedelinin hesaplamaya dahil edilmediğini ileri sürmüştür.
3. İhbar olunan Maliye Hazinesi vekili istinaf dilekçesinde özetle; davada dahili davalı olarak yer almaları gerektiği halde ihbar olunan olarak gösterildiklerini taşınmaz için takdir edilen kamulaştırma bedelinin düşük hesaplandığını emsal karşılaştırmasının uygun taşınmazla yapılması gerektiğini, hüküm fıkrasında "Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/170 Esas sayılı dava dosyasının sonucuna göre hak sahibi olacak kişilere ödenmesine " şeklinde ibarenin yer alması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinin ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek davalıya ödenmesine karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; mahalle adının kararda yazılması gerektiğini, yapı bedeli belirlenirken maddi hata ile yüksek bedel belirlendiğini belirterek istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar etmiş ve resen belirlenecek nedenlerle temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Davalı Belediye Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek ve resen belirlenecek nedenlerle temyiz isteminde bulunmuştur.
3. Dahili Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek ve resen belirlenecek nedenlerle temyiz istemende bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 ... maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Batman ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 336 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak, üzerinde bulunan yapıya yıpranma payı düşülerek ... ve hakkaniyete uygun olarak bedel tespit edilmesi, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Kararın hüküm kısmında dava konusu taşınmazın bulunduğu mahallenin adının gösterilmemesinin tescil kararının infazı sırasında tereddüt yaratacağının düşünülmemesi hatalıdır.
5.Karar başlığında Hazinenin dahili davalı olarak gösterilmesi gerekirken ihbar olunan olarak gösterilmesi
6. Dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan betonarme mescit bedeli olarak 245.280,00 TL bedele hükmedilmesi gerekirken maddi hata sonucu 254.280,00 TL bedel üzerinden hesaplama yapılarak fazla kamulaştırma bedeline hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının;
a. Karar başlığında yer alan " İHBAR OLUNAN " ibaresinin çıkarılarak yerine "DAHİLİ DAVALI " ibaresinin yazılmasına
b. (1) numaralı bendinde de yazan "... İlçesi " ibaresinden sonra gelmek üzere " ... Mahallesi " ibaresinin yazılması,
c. (1), (3), (4) ve (6) numaralı bentlerinde yer alan "433.116,00 TL" sayısının çıkartılarak yerlerine ayrı ayrı "424.116,00 TL" sayısının yazılması,
d. (6) numaralı bendinde de yer alan "262.339,20 TL" sayısının çıkartılarak yerlerine " 271.339,20 TL" sayısının yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalı ... Belediyesinden peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.