"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/163 Esas, 2022/372 Karar+
KARAR : Konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde;Ankara ili,... ilçesi, ... Mahallesi 44985 ada 1(yeni 63306 ada 2 ve 64312 ada 1) parsel sayılı taşınmaza yol yapılmak suretiyle fiilen el atıldığını ileri sürerek kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idarede cevap dilekçesinde özetle; dava konusu yerin yetki ve sorumluluğunun ... Belediyesinde olduğunu, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğini, idarelerince dava konusu taşınmaza el atılmadığını beyan ederek davanın öncelikle usulden olmadığı takdirde esastan reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 31.10.2014 tarihli ve 2014/179 Esas, 2022/486 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, taşınmaz bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, bedeline hükmedilen taşınmazın yol ve park olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmazın bedeline hükmedilmesinde bir isabetsizlik olmadığı, yol olarak el atılan kısmın yol olarak terkini ile park olarak el atılan kısmın davalı idare adına tesciline ve dava konusu taşınmaza 1983 tarihinden sonra el atıldığından nispi harca hükmedilmesi gerektiğinden bahisle kararın düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
3.Dairemizin kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
4.Dairemizce yapılan inceleme sonucu; dava konusu taşınmazdan geçen irtifaklar nedeniyle taşınmazın değerinde meydana gelen olumsuz etkinin hesaplamada dikkate alınması için bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak sonucuna göre ve yol olarak el atılan kısmın tapudan terkini,park olarak el atılan kısmın davalı idare adına tesciline karar verilmesi gerektiği gibi el atma tarihi 1983 yılından sonra olduğundan nispi harca ve nispi vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 10.11.2022 tarihli ve 2016/163 Esas, 2022/372 Karar sayılı kararı ile dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu parsele ilişkin uygulama imar planı değişikliğinin ve 84016/5 nolu parselasyon planının mahkeme kararları ile iptal edildiğini uygulama öncesi dava konusu 44985 ada 1 parsele geri dönüş yapılmadığını, uygulama sonrası oluşan parsellerin imar planında özgüllenme amacı park olması nedeniyle hukuken el atıldığının kabulü ile işin esasına girilip karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa hakkı olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılama hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacılar vekilin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Dosya içinde bulunan delil ve belgelere göre, ... Belediye Encümeninin 22.08.2012 tarihli ve 1361/2919 sayılı kararı ile kabul edilen ve ... Encümeninin 12.09.2013 tarihinde onaylanan 84016/5 nolu parselasyon planı ile parselasyon planının dayanağı olan imar planı değişikliğinin, dava dışı şahısların açtığı iptal davasında Ankara 3. İdare Mahkemesinin 2015/2486 Esas, 2016/3834 Karar sayılı kararı ile iptal edildiği ve kararın 14.03.2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmış olup parselasyon planı öncesi dava konusu taşınmazlara dönüşüm sağlanıp sağlanmadığı ilgili Belediye Başkanlığından ve Tapu Müdürlüğünden sorularak alınacak cevaplar sonrasında imar planı değişikliği öncesi dava konusu taşınmazlara geri dönüşüm sağlanmamış ise 2015 yılında davacılar adına tapuya tescilleri sağlanan 64306 ada 2, 64312 ada 1 sayılı taşınmazlar başında yeniden keşif yapılarak bahsi geçen parsellere davalı idarece fiilen el atılıp atılmadığı kesin olarak tespit edilip, el atılmamış ise imar planında özgülenme amacı da göz önünde tutularak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerine görüldüğünden hükmün açıklanan gerekçelerle bozma nedenine göre sair hususlar incelenmeksizin BOZULMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının istek halinde iadesine
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.