"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1310 Esas, 2022/3494 Karar
KARAR : Esastan ret/ Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/172 Esas, 2021/672 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine,davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 37509 ada 10 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı kurum tarafından açılan bu dava kabul edildiği takdirde, direğin bakım ve onarımı için davacı kuruma ait araç gereçlerin giriş çıkışı için direk çevresinde yapılaşmaya uygun olmayan alan olarak gösterdikleri ve yaklaşık olarak 800 m² büyüklüğündeki taşınmaz üzerindeki bir alanı müvekkil şirketin kullanamayacağını, bu nedenle açılan davanın reddi talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda bilirkişilerin hem Elektrik Kuvetli Akım Tesisleri (EKAT) Yönetmeliği gereği 5 metre inşaat alanı kaybı olması sebebiyle değer düşüklüğü verdiklerini hem de EKAT yönetmeliği konusunda bilgili olmadıklarını, elektrik mühendisinden sorulması gerektiğini ifade ettiklerini, mahkemece bu hususun göz ardı edilerek raporun sonuç kısmına göre hüküm kurulduğunu, raporda olağanüstü değer düşüklüğü hesabının neye göre yapıldığı ve % 7 oranın nasıl belirlendiğinin açık olmadığını, taşınmazdaki mevcut tescilli irtifak hakkının oluşturduğu değerinin düşüklüğünün hesaplanmadığını, davaya konu taşınmazın değeri dava tarihine göre belirlendiğini, ancak bilirkişilerin taşınmaz üzerinde olmayan bina üzerinden hesaplama yapıldığını, müvekkil kurumun istediği taşınmaz üzerinden maliklere hiçbir bedel ödemeden irtifak hakkı kurabileceğini, Yargıtayın bu konudaki yerleşik içtihatlarını dosyaya sunmalarına rağmen Mahkemece de bu konuda bir değerlendirme yapılmadığını, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmediğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; ticari nitelikte olan dava konusu taşınmaz ile aynı niteliğe sahip bulunan ve raporlarda emsal olarak alınan ve emsal-2 olarak gösterilen ... Mahallesi 40301 ada 1 parsel sayılı taşınmazın m² bedeli daha yüksek olmasına rağmen, bilirkişiler tarafından hesaplama, bu emsal alınan taşınmazın m² bedelinden daha düşük bir tutar üzerinden yapıldığını ve neticede olması gerekenden daha düşük bir kamulaştırma bedeli tespit edildiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılmak suretiyle değer biçilmesinin ve taşınmazın kamulaştırılan bölümünden arta kalan bölümünün çekme mesafeleri dikkate alındığında oluşan yapılaşma kısıtlılığı gözetilerek kalan bölümde değer kaybı uygulanmasına karar verilmesinin doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun ise kabulü ile taşınmazın tapu kaydında TEK tarafından kurulan eski irtifak sebebiyle oluşan değer kaybı belirlenerek yapılan hesaplama doğrultusunda yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü istinaf sebeplerini tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesince resen hesaplama yapılmasının hatalı olduğunu kalan bölümde değer kaybı oranını fazla hesaplandığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü istinaf sebeplerini tekrar ederek ve Bölge Adliye Mahkemesince m² birim bedelinin düşürülmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesi ile 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Konya ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 37509 ada 10 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal kıyaslaması yapılarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı taraf adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.