"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2274 Esas, 2022/2976 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen yargılamanın yenilenmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı talep eden davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Talep eden davacı idare vekili dava dilekçesinde; Gaziantep ili, Nizip ilçesi, ... Mahallesi 105 ada 629 parsel sayılı taşınmazın, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 12 nci maddesine dayanan baraj inşası için yapılan kamulaştırma sonucu çevrenin sosyal, ekonomik ve yerleşim düzeninin bozulması nedeniyle, taşınmazdan ekonomik ve sosyal yönden yararlanma olanağı kalmadığı iddiasına dayanan taşınmaz bedelinin tahsili istemi talebiyle açılan Nizip Asliye Hukuk Mahkemesi dosyasında verilen kararın Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 07.10.2015 tarihli ve 2015/3973 Esas, 2015/16365 Karar sayılı kararıyla düzeltilerek onandığını, davalıların daha önce Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/203 Esas, 2004/360 Karar sayılı dosyasında kamulaştırmasız el atma davası açtığını, bu davanın da kabulüne karar verilip kesinleştiğini, aynı yer ile ilgili farklı iki dava açarak aynı taşınmazın bedelini mükerrer tahsil ettiğini ileri sürerek yargılamanın iadesi talebinin kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; yargılamanın yenilenmesi davasını kabul etmediklerini, dava konusu taşınmazların aynı olup olmadığının, tapu sicil müdürlüğünden sorulması gerektiğini, ayrıca daha önce açılan davanın konusu ile yargılamaya konu olan eldeki davanın sebeplerinin farklı olduğunu, bu nedenle idarenin kesin hüküm itirazının yersiz olduğunu, her iki ilamın konusu değer düşüklüğü olup sebeplerinin farklı olduğunu, ilk davada açılan davanın sebebi mücavir alan kamulaştırılması nedeniyle verilen değer düşüklüğü iken sonradan açılan davanın konusunun kirli su yönetmeliği olduğunu,sebepleri farklı olduğundan kesin hüküm iddiasının yersiz olduğu belirterek davanın reddine yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı idareye tahmiline karar verilmesini talep etmektedir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde talep eden davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu Gaziantep ili, Nizip ilçesi ... köyü, 105 ada 629 parsel sayılı taşınmazın Birecik Barajı nedeniyle kısmen kamulaştırıldığı, kamulaştırılmayan 3.905,59 m²lik kısmın ise baraj nedeniyle sosyal ve ekonomik düzeninin bozulmasından ötürü %30 oranında değer azalışına uğradığına dair Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinde 2004/203 Esas sayılı dosyasında verilen 2004/360 Karar sayılı hükmün Yargıtay denetiminde geçerek Dairenin 11.10.2004 tarihli ve 2004/7830 Esas, 2004/9760 Karar sayılı ilamı ile onanarak kesinleştiği, bahse konu taşınmaz için ... tarafından Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığına karşı Nizip 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/1451 Esas sayılı dosyasında mutlak koruma alanında kalan taşınmazın kamulaştırılması istemi ile açılan davanın yargılaması sonucu 2014/739 Karar sayılı kabul kararı, %28 değer kaybı olması gerektiği belirtilerek düzeltilerek onandığı, bu durumda kesinleşmiş iki ayrı hüküm kurulduğu anlaşıldığından davalı idare vekilinin istinaf itirazlarının kabulü ile davanın kabulüne, Nizip 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/1451 Esas, 2014/739 Karar sayılı dosyası üzerinden verilen ilamın iptaline, Nizip 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/1451 Esas, 2014/739 Karar sayılı dosyasında davanın, Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/203 Esas, 2004/360 Karar sayılı dosyasında verilmiş kesin hüküm bulunması nedeniyle dava şartı yokluğundan reddine ilişkin düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/203 Esas, 2004/360 Karar sayılı dosyasında, Gaziantep ili, Nizip ilçesi, ... köyü, 105 ada 629 parsel sayılı taşınmazın Birecik Barajı nedeniyle kısmen kamulaştırılması, kamulaştrılmayan 3.905,59 m²lik kısmın ise baraj nedeniyle sosyal ve ekonomik düzeninin bozulmasından ötürü %30 oranında değer azalış bedeline hükmedilmesi ve bu hükmün kesinleşmesinden sonra, yine aynı taşınmaz olan ve ifrazen Gaziantep ili, Nizip ilçesi, ... köyü, 105 ada 1073 parsel numarasını alan 3.905,59 m²lik taşınmazın kamulaştırılması için Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/1451 Esas, 2014/739 Karar sayılı dosyasında dava açıldığı ve yapılan yargılama sonucunda taşınmazda %57 değer azalışı uygularak bedeline hükmedildiği ve bu kararın da kesinleştiği anlaşılmakta olup somut olayda tarafları, konusu, sebebi aynı olan ve birbirine aykırı iki hükmün bulunmadığının, bu yönüyle davacının dava dilekçesinde dayandığı yargılamanın iadesi sebebinin somut olayda gerçekleşmediğinin, aynı taşınmazla ilgili olarak mükerrer ödeme yapılmasına sebep olacak şekilde mahkeme kararlarının bulunması hususunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda (6100 sayılı Kanun) yargılamanın iadesi sebebi olarak sayılmadığının düşünülmemesinin doğru görülmediği gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yargılamanın yenilenmesi şartları oluşmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde talep eden davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Talep eden davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; ... Mahallesi 105 ada 1073 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili olarak ilk önce Nizip Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/203 sayılı esasında görülmüş olan kamulaştırmasız el atma davasının açıldığını, bu davanın kabulüne karar verilip karar kesinleştikten sonra ise aynı taşınmazla ilgili olarak Nizip 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/1451 sayılı esasında yeniden kamulaştırmasız el atma davası açıldığını ve davanın yeniden kabulüne karar verilerek kesinleştiğini, 2013/1451 Esas sayılı dosyada verilen kararın iptal edilmesi talebiyle yargılamanın yenilenmesi yoluna başvurulduğunu, ancak yerel mahkeme, olayda yargılamanın yenilenmesi sebeplerinden birinin bulunmadığı gerekçesiyle taleplerinin reddedildiğini, karara karşı istinaf yoluna başvurduklarını ve reddedildiğini, bu ret kararının hukuka aykırı olduğunu, 6100 sayılı Kanun'un 375 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi gereğince amaçsal yorum metodu ışığında yorumlandığında yargılamanın yenilenmesi taleplerinin kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370, 371, 375, 376 ve 377 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Talep eden davacı ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.