"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinin 10.12.2021 Tarihli ve 2021/488 Esas, 2021/481 Karar Sayılı Kararı
Taşınmazın aynına ilişkin davalarda kesin yetki kuralı gereğince taşınmazın bulunduğu yer mahkemelerinin yetkili olduğu, tapu kayıtlarına göre taşınmazın Mudurnu ilçesinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Mudurnu Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 29.11.2022 Tarihli ve 2022/31 Esas, 2022/152 Karar Sayılı Kararı
Eldeki dosyanın taşınmazın aynına ilişkin olmadığı, bu sebeple kesin yetkinin de söz konusu olmayacağı, yetki itirazının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) madde 117/1 hükmü uyarınca ilk itiraz olarak cevap dilekçesinde ileri sürülmesinin gerektiği, davalı tarafından cevap dilekçesi sunulmayarak 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince usulüne uygun bir yetki itirazında bulunulmadığı, yetki itirazında bulunulmaması nedeniyle İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinin yetkili mahkeme haline geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, devremülk sözleşmesinden cayma nedeniyle sözleşmenin feshi, verilenlerin iadesi istemine ilişkindir.
B.İlgili Hukuk
1.Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanun'un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2.6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 sayılı Kanun) 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası şöyledir:
“Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir.”
3.6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
4. 6100 sayılı Kanun'un “Yetki itirazının ileri sürülmesi” başlıklı 19 uncu maddesinin dördüncü fıkrası şöyledir:
“Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir.”
C. Değerlendirme
1.Dosya kapsamından, uyuşmazlık taraflar arasındaki devremülk sözleşmesinin cayma ... kullanıldığından bahisle feshi ve verilenin iadesi istemine ilişkin olup, dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı anlaşılmaktadır.
2.Sözleşmenin feshi ve verilenlerin iadesi istemine ilişkin davalarda yetki konusunda özel bir düzenleme bulunmadığına göre, yetkili mahkeme genel yetki kuralı gereği davalının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu yetki kuralı kesin olmadığından 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinde belirlenen süre ve yöntemle yetkisizlik itirazında bulunulmaz ise davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir ve mahkemece kendiliğinden yetkisizlik kararı verilemez.
3.6502 sayılı Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasında tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği belirtilmişse de bu kural 6100 sayılı Kanun'un yetkiye ilişkin kurallarının yanında bir ek yetki kuralıdır.
4.Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme ... davalılara geçer.
5.Somut olayda, davalının 6100 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince usulüne uygun ve süresinde bir yetki itirazında bulunulmadığı anlaşılmaktadır. Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı, kesin yetkinin bulunmadığı, usulüne uygun ve süresinde bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkeme yetkili hale geleceğinden bu durumda uyuşmazlığın, davanın ilk açıldığı yer mahkemesi olan İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul 11. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
05.07.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.