"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/219 Esas, 2022/81 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen imar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; süre, kesinlik, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Çekmeköy ilçesi, ... 149 ada 5 parsel sayılı taşınmazın, davalı idarece imar uygulaması nedeniyle bedele dönüştürülen kısmına takdir edilen bedelin artırılmasını karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın esasa girmeden usulden reddedilmesi gerektiğini, yargılama hukuku açısından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayıılı Kanun) hükümlerine tabi olduğunu, davacının müvekkili belediyeye öncelikle müracaat edip uzlaşma yoluna gitmediğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 17.12.2015 tarihli ve 2013/312 Esas, 2015/416 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, taşınmazın bedele dönüşen pay karşılığı artırılarak davalı idareden tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu eski 317 parsel sayılı taşınmazda 13.08.1998 tarihli ve 299 nolu Encümen Kararına istinaden 39,15 m²lik bölümünün bedele dönüştürüldüğü, daha sonra 07.12.1999 tarihli ve 780 sayılı Encümen Kararına istinaden ikinci kez yapılan imar uygulamasıyla ilk uygulama ile davacı adına tahsis edilen 149 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 1/2 payına isabet eden 158,76 m²lik yerin de 6,44 m²'lik bölümün bedele dönüştürüldüğü ve yeniden 42,39 m² düzenleme ortaklık payı kesildiği, sonuç olarak eski 317 parselin 39,18 m² ve 6,44 m² olmak üzere toplam 45,62 m²lik bölümünün bedele çevrildiği, ikinci uygulama ile fazladan 42,39 m² düzenleme ortaklık payı kesildiği, davacı tarafça yalnızca imar uygulaması nedeniyle davacı payına takdir edilen karşılığın artırılması için dava açıldığı, ikinci kez düzenleme ortaklık payı kesilmesi nedeniyle açılmış bir davanın olmadığı anlaşıldığından bu kısım yönünden mahkemece, ikinci kez kesilen düzenleme ortaklık payı yönünden usulüne uygun açılmış bir kamulaştırmasız el atma davası olmadığına göre, bu kısım yönünden de kabul kararı verilmesi doğru görülmemiş ayrıca 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi gereğince kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; belirlenen bedelin yüksek olduğunu, kıymet takdir komisyonunun belirlediği bedelin yerinde olduğunu, bedele dönüştürülen taşınmaza Kaymakamlık tarafından oluşturulan İlçe Takdir Kıymet Komisyonunca değer biçildiğini, belirlenen bedele müvekkil idarenin herhangi bir etkisinin bulunmadığını, bedelin Kaymakamlık tarafından oluşturulan tespit komisyonunca belirlendiğini, bu komisyonun çalışma usul ve esaslarında belediyelerin hiçbir etkisi ve müdahalesinin olmadığını ileri sürerek resen gözetilen nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki davacılar ile davalı idare arasındaki imar uygulaması sonucu bedele dönüştürülen payı karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un geçici 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.9.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'un eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı idare vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.