"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Elazığ İş Mahkemesinin 22.11.2022 Tarihli ve 2022/575 Esas, 2022/728 Karar Sayılı Kararı
İş Mahkemelerinde kesin yetki söz konusu olup yetkinin kamu düzeninden olduğu, somut olayda davalı şirketin merkezinin ...'de bulunduğu, davacının sigorta girişi ve devamının da ... koduyla verildiği, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin işçinin çalışma yeri başlıklı yedinci maddesinde ise işverenin ... il/ilçe sınırları içerisindeki işyerlerinde işveren veya vekilinin göstereceği işyerlerinde ya da uzaktan çalışma şeklinde işveren tarafından görevlendirilen yerlerde çalışılacağı hükme bağlandığı, davacının dava dilekçesinde ve ön inceleme duruşmasında uzaktan çalışmaya dair bilgi ve beyan vermediği, kısa karar yazıldıktan sonra gerekçeli karar yazılırken davacı yanın dilekçeyle uzaktan çalışma iddiasında bulunmuşsa da bu hususun iddianın genişletilmesi yasağına tabi olduğu, davalı yanın ise cevap dilekçesinde uzaktan çalışmaya dair beyanda bulunmadığı, tam tersine davalı şirketin ... Teknoloji Geliştirme Bölgesinde faaliyette bulunduğunu beyan ettiği, davalının bildirmiş olduğu tanıkların da ... ilinde bulunması ve davalının ... İl Tarım Müdürlüğü nezdinde davacının davalının zararına sebebiyet verdiği savunmasının da çalışmanın ... ilinde gerçekleştiğine dair karine olduğu, uzaktan çalışma konusunda ne dava ne cevap ne de ön inceleme duruşmasında bu hususun dile getirilmemiş olması kısa karar yazıldıktan sonra uzaktan çalışmaya dair iddiada bulunulmuş olması yasanın dolanılarak davacının ikamet ettiği yerde davasını görme ve sonuçlandırma gayreti olarak görüldüğü gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. ... 2. İş Mahkemesinin 20.01.2023 Tarihli ve 2023/19 Esas, 2022/27 Karar Sayılı Kararı
İş davalarında kesin yetki söz konusu olmadığı, bu durumda davalının usulüne uygun yetki itirazının bulunması gerektiği, dosya içerisinde olan cevap dilekçesinin incelenmesinde yetkili mahkemenin iş yerinin bulunduğu yer mahkemeleri olarak belirtildiği ancak yetkili mahkemenin belirtilmediği, bu nedenle davalının usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığından bu itirazın alınamayacağı, davalının usulüne uygun bir yetki itirazı yaptığı kabul edilse dahi davalı taraf cevap dilekçesinde davacının uzaktan çalışma ile yazılım mühendisi olarak çalıştığını açıkça beyan etmesi nedeni ile davacının davalıya ait iş yerinde çalışmadığı, dava açıldığı tarihte ve öncesinde Elazığ'da yaşadığı, uzaktan yazılım işini de bu sebeple Elazığ'da yaptığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanun'un (7036 sayılı Kanun) uyarınca işçi işveren ilişkisinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 7036 sayılı Kanun’un “Yetki” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“İş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir.”
C. Değerlendirme
1. Davanın açıldığı ve ilk derece mahkemesi tarafından karar verilen tarihte yürürlükte bulunan 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinde İş Mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesi olduğu belirtilmiştir. Benzer düzenleme, mülga 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun (5521 sayılı Kanun) 5 inci maddesinde ve 5521 sayılı Kanun’da sarahat bulmayan hallerde 6100 sayılı Kanun'a gönderme yapan 15 inci maddesinde de mevcuttur.
2. İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
3. Kesin yetki hali kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
4. 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesinde belirtilen yetki kuralı kamu düzenine ilişkin olup öngörülen yetkili mahkemelerden birini tercih hakkı işçiye aittir. Davacı işçinin kanuni yetkili mahkeme dışında başka bir yer mahkemesinde dava açması tercih hakkını ortadan kaldırmayacağı gibi bu seçim hakkının işverene geçmesi sonucunu da doğurmaz. Başka bir anlatımla seçimlik hak işçide olup, davacı işçinin beyanı doğrultusunda dosyanın yetkili İş Mahkemesine gönderilmesi gerekir.
5. Davacı tarafından davanın açıldığı yer mahkemesi yetkisiz ise de, dosya kapsamından 7036 sayılı Kanun'un 6 ncı maddesi gereğince ... 2. İş Mahkemesi'nin işin yapıldığı yer ve davalının dava açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olarak yetkili olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın ... 2. İş Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince ... 2. İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.