Logo

5. Hukuk Dairesi2023/2963 E. 2023/10604 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Kamulaştırılan bir taşınmazın bedelinin tespiti ve tapudan terkinine ilişkin uyuşmazlık.

Gerekçe ve Sonuç: Bölge Adliye Mahkemesinin bozmaya uygun kararında ve gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, ayrıca bozmaya uyularak verilen kararda karşı taraf lehine kazanılmış haklar oluştuğu gözetilerek temyiz istemlerinin reddine ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi

SAYISI : 2022/2150 Esas, 2022/3549 Karar

KARAR : Kabul

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Konya ili, Selçuklu ilçesi, ... Mahallesi 42655 ada 2 parsel (ifrazla 42655 ada 8 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.

II. CEVAP

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kamulaştırmadan arta kalan kısmın müvekkili tarafından değerlendirilmesi imkânının önemli ölçüde ortadan kalktığını, dava konusu taşınmaz için davacı idare tarafından teklif edilen bedelin düşük olduğunu ileri sürmüştür.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç

Bölge Adliye Mahkemesinin 25.05.2021 tarihli ve 2020/1520 Esas, 2021/840 Karar sayılı kararı ile arazi niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri esas alınarak, bilirkişi raporunda yazılı özelliklerine göre objektif değer artışı da uygulanmak suretiyle değer biçilmesinde, kamulaştırılan kısmın davacı idare adına tapuya tesciline ve vekâlet ücretinin de yargılama giderlerinden olması nedeniyle davacı idare lehine vekâlet ücreti takdirine yer olmadığına karar verilmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık görülmediği, ancak karar kesinleştiğinde ödenmek üzere üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılan kısmın birikmiş nemalarıyla birlikte derhal ödenmesine ve karar tarihine kadar yasal faiz yürütülmesine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. Bölge Adliye Mahkemesini 25.05.2021 tarihli ve 2020/1520 Esas, 2021/840 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; münavebe ürünlerinin dekara verim miktarları ve 2020 yılı hasat dönemindeki toptan kilogram satış fiyatları ile üretim giderlerinin resmi kuruluşlardan getirtilip, bilirkişi kurulundan bu yönde ek rapor alınması gerektiği düşünülmeden, eksik inceleme ile 2019 yılı verilerine göre değerlendirme yapan rapora göre hüküm kurulmasının doğru görülmediği gerektiği gerekçeleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkili idare harçtan muaf olduğu hâlde, Bölge Adliye Mahkemesi kararında davacıdan alınan harcın iadesine hükmedilmesi gerekirken müvekkili idareden alınması yönünde hüküm kurulması, dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin yüksek olduğunu, kapitalizasyon faiz oranının tespitinde dikkate alınan unsurların mükerrerlik oluşturacak şekilde objektif değer artış oranının tayininde de esas alındığını, raporda alınan oranda objektif değer artışı uygulanmasını gerektirecek herhangi bir niteliğinin mevcut olmadığını ileri sürmüştür.

2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için belirlenen bedelin düşük olduğunu, kapitalizasyon faiz oranı ile objektif değer artış oranı düşük uygulanmak suretiyle eksik bedel tespit edildiğini, yalnızca Selçuklu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüne ait resmi veriler kullanılarak taşınmazın değerinin belirlenmesinin taşınmazın gerçek karşılığına ulaşılması bakımından elverişsiz olduğunu, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dava konusu taşınmaz üzerinde yapı, kuyu veya ağaç gibi muhdesatların bulunmadığı yönünde değerlendirmenin hatalı olduğunu, anlaşmazlık tutanağı ve kıymet takdir komisyonu raporunda taşınmazın mütemmim cüzleri arasında 60 adet iğde ağacı, 1 adet elektrik direği, 1 adet elektrik panosu ve 80 metre derinliğinde bir adet kuyu bulunduğunu, taşınmazda oluşan olağanüstü değer kaybının dikkate alınmadığını, münavebeye alınan ürünlerin verim miktarlarının bir yıl içinde büyük ölçüde değişmesinin olağan kabul edilemeyeceğini, bu nedenle son beş yılın verim miktarları ortalamasının esas alınması gerektiğini ileri sürmüştür.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme

Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.

3. Değerlendirme

1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkan bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına, davalıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.