"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1454 Esas, 2022/2030 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/116 Esas, 2021/132 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinine ilişkin asıl ve birleştirilen davalarda yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili asıl ve birleştirilen dava dilekçelerinde özetle; ... ili, ... ilçesi, Denizli Mahallesi 170 ada 23 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Bir kısım davalılar vekili Avukat ... cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaz için davacı idare tarafından teklif edilen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın arsa vasfında kabul edilerek emsal araştırması yapılmak suretiyle rayiç değerinin tespit edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Bir kısım davalılar vekili Avukat ... cevap dilekçesinde özetle; davacı idare tarafından 2942 sayılı Kanun'un 8 inci maddesi uyarınca dava öncesinde yapılması gereken hazırlıkların gerçekleştirilmediğini, dava konusu taşınmaz için gerek davacı idare tarafından teklif edilen bedelin gerekse acele kamulaştırma dosyasında belirlenen bedelin düşük olduğunu, taşınmazın arsa vasfında kabul edilerek emsal araştırması yapılmak suretiyle rayiç değerinin tespit edilmesi gerektiğini, kamulaştırmadan arta kalan kısmın değerlendirilmesi mümkün olmadığından kalan kısmın da kamulaştırılmasına karar verilmesini ileri sürmüştür.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma bedelinin verilen süreler içerisinde depo edilmemesi nedeniyle asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; kamulaştırma bedelini depo etmek üzere verilen süreler içinde fark kamulaştırma bedelinin bloke edilemediğini, 22.05.2019 tarihli bilirkişi raporunda belirlenen 6.465,53 TL fark bedelin yatırıldığına dair 30.03.2021 tarihli dekontların dilekçe ekinde sunulduğunu, kararın kaldırılması gerektiğini leri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tespit edilen kamulaştırma bedelinin bankaya yatırılması yönünde İlk Derece Mahkemesince iki kez süre verildiği, 23.12.2020 ve 05.02.2021 tarihli duruşmalarda verilen iki sürenin de ihtaratlı olduğu ve 15 günden az olmadığı, her iki ihtarın da davacı vekiline usulüne uygun yapılan tebligatlarla tebliğ edildiğinin görüldüğü, her ne kadar davacı yanca İlk Derece Mahkemesince verilen ret kararından sonra kamulaştırma bedelinin depo edildiğinden bahisle istinaf yoluna başvurulmuşsa da İlk Derece Mahkemesince verilen depo kararında taşınmazın arsa vasfında kabulü ile tanzim edilen bilirkişi raporunda tespit edilen fark bedel olan 216.439,91 TL üzerinden depo kararı verildiği, davacı tarafça taşınmazın arazi vasfında kabulü ile tanzim edilen bilirkişi raporunda belirlenen fark bedel olan 6.465,53 TL üzerinden depo kararının yerine getirildiği, aynı mahalde bulunan ve Dairenin 2019/1262 Esas sayılı dosyasında dava konusu edilen 170 ada 25 parsel ve 2020/5 Esas sayılı dosyada dava konusu edilen 167 ada 28 parsel sayılı taşınmazların arsa vasfında kabulü ile emsal karşılaştırması sureti ile kamulaştırma bedellerinin tespitine ilişkin kararların Yargıtay incelemesinden geçtiği gözetildiğinde dava konusu taşınmazın arsa vasfında kabul edilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı, fark bedelin İlk Derece Mahkemesi kararı sonrası idarece depo edilmesi halinde usul ekonomisi gereği kararın bu yönden kaldırılması gerekmekte ise de davacı idare tarafından arsa niteliği itibarıyla tespit edilen kamulaştırma bedeli Dairenin karar tarihinde dahi depo edilmediğinden davanın usulden reddine yönelik verilen kararın doğru olduğu gerekçesiyle davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; fark kamulaştırma bedelinin depo edildiği belirtilerek, buna ilişkin dekontlar dilekçe ekinde sunulmak suretiyle kararın bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Tespit edilen kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi için davacı idare vekiline verilen süreler içerisinde kamulaştırma bedeli depo edilmemiş ise de, sunulan banka dekontuna göre davacı idarenin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihinden sonra 03.03.2023 tarihinde depo kararını yerine getirdiği anlaşıldığından, usul ekonomisi gözetilerek davalı tarafın işin esasına girilerek karar verilmesini isteyip istemediği yönündeki beyanı da alınmak suretiyle sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiğinden bu husus bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
3. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.