"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/868 Esas, 2022/2498 Karar
KARAR : Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Erzurum 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/82 Esas, 2020/15 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Feragat yetkisini içerir usulüne uygun olarak verilmiş vekâletnamesi bulunan vekil ile asiller kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasından feragat ettiklerini beyan etmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince 12.01.2023 tarih ve 2020/868 Esas, 2022/2498 Karar sayılı ek kararı ile Dairelerinin 25.10.2022 tarihli ve 2017/82 Esas, 2020/15 Karar sayılı kararının kaldırılmasına yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili yönünden davanın feragat nedeniyle reddine, ecrimisil yönünden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;
Miktar veya değeri kesinlik sınırını geçmeyen davalara ilişkin nihai kararlar, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 362 nci maddesi uyarınca temyiz edilemez. Temyize konu edilen miktarın kesinlik sınırının altında kalması hâlinde anılan Kanun’un 366 ncı maddesi atfıyla aynı Kanun’un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.
Davacılara ödenmesine hükmedilen ecrimisil bedelinin Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihi itibarıyla kesinlik sınırı olan 107.090,00 TL'nin altında kaldığı anlaşılmakla, davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası yönünden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Erzurum ili, Palandöken ilçesi, ... Mahallesi, Çırçır Deresi mevkiinde bulunan 829 ada 9 parsel sayılı taşınmazın tamamının maliki olduklarını, davalı kurum tarafından müvekkillerine ait olan taşınmaza haksız bir şekilde el atıldığını, ağaçlandırma faaliyetinde bulunulduğunu ileri sürerek taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsilini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davacılar tarafından açılan davanın haksız ve yersiz olduğunu, davalı idare tarafından el atıldığına dair herhangi bilgi veya belgenin mevcut olmadığını, davaya konu taşınmazda ağaç dikili olmasının bu yerin Orman İdaresi tarafından ağaçlandırıldığı anlamına gelmediğini, davaya konu yerin davalı idare tarafından ağaçlandırılmadığını davanın husumet yokluğundan reddinin gerektiğini, davaya konu yere 1993-1994 yıllarında ... tarafından el atıldığını, Kültür ve Turizm Bakanlığını davaya ihbar ettiklerini belirterek haksız yere açılan davanın öncelikle usulden reddini, talepleri yerinde görülmez ise davanın esastan reddini, Kültür ve Turizm Bakanlığına davanın ihbar edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın tazminat ve ecrimisil yönünden kısmen kabul kısmen reddine Erzurum ili, Palandöken ilçesi, ... Mahallesi 829 ada 29 parselin tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline karar verilmiştir. ,
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmazın vasfında hataya düşüldüğünü, arsa niteliğinde olduğunu, vekâlet ücretinin eksik hesaplandığını, faizin kamu alacaklarına uygulanan en yüksek oran gözetilerek hesaplanması gerektiğini ileri sürerek istinaf isteminde bulunmuştur.
2. Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; el atmanın hangi kurum tarafından yapıldığının araştırılmadığını, orman vasfıyla Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 19.10.2022 tarihli ve 2020/868 Esas, 2022/2498 Karar sayılı kararı ile dava konusu taşınmazın net gelir yöntemine göre hesaplanan metrekaresine uygulanacak objektif değer artış oranının %150 yerine %35 uygulanması, orman vasfıyla Hazine adına tesciline karar verilmemesi, idarenin harçtan muafiyetinin gözetilmemesi ve davacı aleyhine yargılama gideri ile vekâlet ücretine hükmedilmesi doğru görülmeyerek İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
2. Davacılar vekilince 04.01.2023 tarihli dilekçe ile kamulaştırmasız el atma bedelinden feragat ettiklerini ve talepleri doğrulttusunda karar verilmesini istemiştir.
3. Bölge Adliye Mahkemesinin 12.01.2023 tarihli ve 2020/868 Esas, 2022/2498 Karar sayılı ek kararı ile Dairelerinin 19.10.2022 tarihli ve 2020/868 Esas, 2022/2498 Karar sayılı ilamlarının kaldırılarak kamulaştırmasız el atma davası yönünden davanın feragat nedeniyle reddine, ecrimisil yönünden kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen ek kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; lehlerine hükmedilen vekâlet ücretinin düşük olduğunu, ecrimisile hükmedilmemesi gerektiğini, davacının iradesi bu kadar açık ve net iken kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat talebinden feragat etmesinin davacının gerçek iradesini yansıtmadığını, zira davacı, davalı kurumdan haksız el atmadan kaynaklı ecrimisil talep ederek haksız el atmayı kabullendiğini, gerçeği yansıtmayan bu iradenin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 2 nci maddesi nedeniyle itibar görmemesi gerektiğini, zira davacının kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat talebinden feragat etmesinin ecrimisil talebinden feragat etmesini de gerektirdiğini, bu nedenle bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz ilkesinden yola çıkarak davacının kamulaştırmasız el atmadan kaynaklı tazminat talebinden feragat etmesinin kabul edilmemesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu malikleri ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İlk karar tarihinden sonra davadan feragat eden davacının, davasının reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
A. Davalı İdare Vekilinin Ecrimisil Talebine İlişkin Temyizi Yönünden;
Davalı idare vekilinin temyiz dilekçesinin miktar yönünden REDDİNE,
B. Davalı İdare Vekilinin Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Tazminat Talebine İlişkin Temyizi Yönünden;
Davalı idare vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.