"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2013/1058 Esas, 2014/440 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Kocaeli ili, ... ilçesi, Suadiye Mahallesi 539 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekilleri cevap dilekçelerinde özetle; davacı idarenin kamulaştırılan taşınmaz için belirlenen belirlediği bedelin az olduğunu, bedelin Mahkemece belirlenmesini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne kamulaştırma bedelinin davalılara ödenmesine, kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın niteliğinin hatalı belirlendiğini, taşınmazın tarım arazisi olduğunu, emsal kıyaslamasının hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazın emsalin %45'i değerinde sayılarak metrekare bedelinin yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; yeterli araştırma yapılmadan, yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak bedel belirlendiğini, kamulaştırmadan arta kalan kısımın kullanılamaz hale geldiğini, değer düşüklüğü oranının daha fazla alınması gerektiğini, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza yakın konumda benzer özellikteki taşınmazlar için metrekare bedelinin daha yüksek belirlendiğini, emsal kıyaslamasının 2942 sayılı Kanun'daki ilkelere uygun olarak yapılmadığını, kamulaştırmadan arta kalan kısımın kullanılamaz hale geldiğini, değer düşüklüğü oranının daha fazla alınması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Kocaeli ili, ... ilçesi, Suadiye Mahallesi 539 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışında kalan temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmazın 2.227.35 m² lik kısmının kamulaştırılarak bedeline hükmedildiği hâlde, iptaline karar verilen kısmın hükümde açıkça gösterilmeyerek infazı zorlaştırıcı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
5.Kamulaştırma bedeline 14.04.2014 tarihinden, karar tarihi 18.07.2014 olan gününe kadar geçen süre için yasal faiz yürütülmesi gerekirken infazda tereddüt uyandıracak şekilde faiz bitiş tarihinin hükümde gösterilmesi hatalıdır.
6.Acele el koyma kararı uyarınca bankaya bloke edilen bedelden hüküm altına alınan bedel ödendikten sonra fazla yatırılan kısmın davacı idareye iadesine karar verilmelidir.
7. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ve Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı, 01.06.2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararı da göz önüne alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2.Taraf vekillerinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile temyiz olunan, Mahkeme kararının hüküm fıkrasının,
a) Birinci bendinde yer alan "kamulaştırma planında gösterilen miktar itibariyle" cümlesinin çıkarılarak yerine " fen bilirkişisi ...'ın 14.04.2014 tarihli raporundaki ( B ) harfi ile gösterilen 2.227,35 m² lik bölümünün" cümlesinin eklenmesi,
b) Dördüncü bendinin hükümden çıkarılarak yerine" Acele el koyma dosyasında yatırlan 155.914,50 TL bedel düşüldükten sonra fark 32.114,70 TL bedele, dört aylık sürenin bittiği 14.04.2014 tarihinden karar tarihi olan 18.07.2014 tarihine kadar faiz yürütülmesine " cümlesinin yazılması,
c) Davacı idare lehine hükmedilen vekâlet ücretine ilişkin (8) inci bendinin tümüyle hükümden çıkartılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
06.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.