"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2109 E., 2022/2835 K.
KARAR : Esastan ret/ Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bursa 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/120 Esas, 2020/182 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun(2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma konusu, daimi ve geçici irtifak hakkı bedellerinin tespiti ile irtifak haklarının davacı idare adına tescili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddi ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Bursa ili ... ilçesi ... Mahallesi 142, 714, 665, 667, 729, 730, 710, 712 ve 713 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma konusu, daimi ve geçici irtifak hakkı bedellerinin tespiti ile irtifak haklarının davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu parsellerin meyve bahçesi, tarla vasfında ve sulu tarım arazisi olduğunu, kamulaştırma bedeli belirlenirken 2019 verileri göz önüne alınarak % 4 kapitalizasyon faizi ile ve en az % 35 değer kaybı alınarak değerlemesinin yapılmasını, taşınmazların değerine ulaşana kadar objektif unsur uygulanmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamulaştırma konusu, daimi ve geçici irtifak hakkı bedellerinin tespiti ile irtifak haklarının davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; tespit edilen bedelin fahiş olduğunu, bilirkişi raporunda izlenen net gelir yönteminin uygun olduğu, ancak ilave olarak müştemilat hesabı yapmasının hatalı olduğunu, acele el koyma raporu ile mahkeme kararında bedel olarak belirlenen miktarlar arasındaki farkın neden kaynaklandığının açıklanmadığını, bedelin oldukça yüksek hesaplanan mahkeme kararına itiraz ettiklerini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi ve kapama meyve bahçesi niteliğindeki taşınmazlara net gelir metodu esas alınarak ve taşınmazların tamamının yüzölçümü ile boru hattı güzergahı dikkate alınarak belirlenen değer düşüklüğü oranları doğrultusunda değer biçilmesinde ve irtifak nedeniyle kesilen ağaçlara da maktuen bedel belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmediği belirtilerek, davacı idare vekilinin istinaf itirazlarının reddi ile gerekçeli kararın hüküm fıkrasının ödemeye ilişkin bendinin düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf başvuru dilekçesinde belirttiği hususları tekrarla Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazların irtifak hakkı bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki Bursa ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 142, 714, 665, 667, 729, 730, 710, 712 ve 713 parsel sayılı parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir metodu esas alınarak ve taşınmazların tamamının yüzölçümü ile boru hattı güzergahı dikkate alınarak belirlenen değer düşüklüğü oranları doğrultusunda değer biçilmesinde ve irtifak nedeniyle kesilen ağaçlara da maktuen bedel belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin aşağıdaki paragraflar kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. İlk Derece Mahkemesi kararıyla ödenmesine karar verilen 20.544.15 TL bedele İlk Derece Mahkemesi karar tarihine kadar faiz uygulanması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı idare vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının faiz uygulanmasına ilişkin 13 üncü paragrafından '' bugünkü karar tarihine kadar '' ibaresinin çıkartılmasına, yerine “ İlk Derece Mahkemesi karar tarihi olan 26.08.2020 tarihine kadar ” ibaresi yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.