"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/132 Esas, 2023/330 Karar
KARAR : Yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 12. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/46 Esas, 2019/345 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 200 ada 7,11 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar ile 195 ada 4 (eski 1729, 1735, 1737, 1741) parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazların yol olarak davacı lehine terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili süresinde cevap dilekçesi sunmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalı adına olan tapu kaydının iptali ile yol olarak tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; zemin ve muhtesat bedelinin yüksek olduğunu emsallerin uygunluğunun denetlenmediğini ileri sürmüştür.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bedelin çok düşük olduğunu, bölgedeki benzer kamulaştırma bedellerinin dikkate alınmadığını, kıyaslamanın uygun olmadığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Daire incelemesinden geçen ve kesinleşen bedeller ile taşınmazların konumları da dikkate alınmak ve gerektiğinde yeniden emsal incelemesi yapılmak suretiyle taşınmaz bedelinin yeniden tespiti için alınan yeni raporun m² değei yönünden hüküm kurulması için yeterli olduğu görülmüş ise de alınan raporda yapılan hesaplamanın incelenmesinde, meyveli ağaç bedellerinin hesabında resmi verilere uyulmadığı, Dairece usul ekonomisi gözetildiğinde, bu hususta ek rapor alınmasına gerek görülmediğinden, dosyaya getirtilen resmi veri cetvelindeki meyveli ağaç değerlerinin yaş ve cinsine göre bildirilen miktarların ortalaması alınmak suretiyle resen yapılan hesaplama sonucunda, 1729 parseldeki ağaç bedelinin 28.144,66 TL, 1735 parseldeki ağaç bedelinin 20.699,61 TL olacağı, 1741 parseldeki ağaç bedelinden (Mahkemenin hükme esas aldığı ilk rapordaki 290 TL'den) davalı payına düşen 107,00TL'nin ve yapı bedelleri de hesaplamaya ilave edilmesiyle, tüm kamulaştırma bedelinin toplamının 357.554,41 TL olduğu, buna göre, fark kamulaştırma bedeli olarak saptanan 79.287,67 TL'nin davacı idare tarafından ilgili bankaya davalı adına bloke edildiğine dair makbuzun ibraz edildiği ve bankaya yatırtılan toplam 357.554,41 TL bedelden, idarenin kıymet takdir raporu ile tespit ettiği ve İlk Derece Mahkemesince derhal ödenmesine karar verilen 147.050,78 TL ’lik bedele dava 4 ay içerisinde sonuçlanmadığından 15.05.018 tarihinden, İlk Derece Mahkemesinin karar tarihi olan 20.09.2019 tarihine kadar, bakiye 210.503,63 TL'ye ise 15.05.2018 tarihinden Dairemizin iş bu karar tarihine kadar yasal faiz uygulanması ve işlemiş nemalarıyla birlikte ödenmesi gerektiği anlaşıldığından, taraf vekillerinin istinaf itirazlarının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlar için belirlenen 340,00 TL/m²lik bedelin fahiş olduğunu ve emsal olarak alınan 204 ada 45 parsel sayılı taşınmaz yerine dava konusu taşınmazlara komşu nitelikte olan ve aynı yol güzergahındaki parsellerle ilgili sundukları Mahkeme kararlarında hükmedilen bedellerin emsal olarak alınmasını talep ettiklerini, söz konusu bedellerle bilirkişi raporunda belirlenen bedel arasında ciddi bir fark bulunduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve 12 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak, üzerindeki yapıya ise aynı Kanun'un (h) bendi uyarınca resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı düşülerek, ağaçlara yaş, cins ve verim durumlarına göre maktuen değer biçilmek suretiyle adil ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.