"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/216 Esas, 2022/453 Karar
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. İstanbul Anadolu 31. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23.02.2022 Tarihli ve 2021/306 Esas, 2022/113 Karar Sayılı Kararı
Davacının yerleşim yerinin Trabzon, davalının yerleşim yerinin ise Rize olduğu, kaçak elektrik kullanımından kaynaklı belirlenen bakiye borç nedeniyle başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali davasında 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 6 ncı ve 16 ncı maddeleri yönünden mahkemenin yetkili olmadığı, davalının yerleşim yeri olan Rize Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. Rize 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 18.07.2022 Tarihli ve 2022/216 Esas, 2022/453 Karar Sayılı Kararı
Davalının yerleşim yerinin ... Küme Evleri, No:20 .../Rize olduğu, bu yerleşim yerinin ise Kalkandere Adliyesi yargı çevresi sınırlarında bulunduğu, davalı tarafça yetkili mahkemenin Rize Mahkemeleri olarak belirtildiği, ancak belirtildiği üzere yerleşim yeri dikkate alındığında Rize Mahkemelerinin yargı çevresi içerisinde bulunmadığı, yetki ilk itirazının bu nedenlerle doğru yetkili yer gösterilmemesine göre geçerli olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, icra takibine itirazın iptali, takibin devamı ve davalının % 20’den aşağı olmamak üzere icra inkâr tazminatına mahkum edilmesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesi şöyledir:
" Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir."
3. 6100 sayılı Kanun’un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesinin şöyledir: "Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir."
4. 6100 sayılı Kanun’un “Haksız fiilden doğan davalarda yetki” başlıklı 16 ncı maddesi şöyledir: "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir."
5. 6100 sayılı Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin ikinci, üçüncü ve
dördüncü fıkrası şöyledir:
"(2)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz."
"(3)Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir."
"(4)Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."
6. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) "İfa yeri" başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir.
"Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir.
Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.
Alacaklının yerleşim yerinde ifası gereken bir borcun doğumundan sonra alacaklının yerleşim yerini değiştirmesi sebebiyle ifa önemli ölçüde güçleşmişse borç, alacaklının önceki yerleşim yerinde ifa edilebilir."
C. Değerlendirme
Dosya kapsamında yapılan incelemede, her ne kadar yargı yerinin belirlenmesi için dosya Dairemize gönderilmiş ise de Dairemizce 13.02.2023 Tarihli ve 2022/16314 Esas, 2023/972 Karar sayılı kararıyla İstanbul Anadolu 31. Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verildiği, karar sonrasında herhangi bir yeni talep veya mahkemece verilmiş yeni karar olmadığı anlaşılmakla dosyanın mahkemesine iade edilmesine karar verilmiştir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dosyanın mahkemesine İADE EDİLMESİNE,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.