"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2798 Esas, 2022/3775 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Nizip 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/290 Esas, 2022/212 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davada yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Gaziantep ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 230 Ada 15 Parsel (ifraz öncesi 230 Ada 7 Parsel) parsel sayılı taşınmazlara davalı idare tarafından yapılan Gaziantep-Nizip yol genişletme çalışmaları kapsamında Bakanlar Kurulunun 03.07.2017 tarihli ve 2017/216 değişik iş sayılı kararı ile acele kamulaştırma kararı alınarak el atıldığını; ancak bedel tespit tescil davası açmadığını belirterek el atılan kısmının bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın açılan nedenlerden dolayı esastan reddine, Mahkemece aksi kanaat hasıl ise 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) geçici 6 ncı maddesinin atıfta bulunduğu aynı Kanun'un 10 uncu maddesine istinaden bedel tespiti ve tescili davası usul ve esasları çerçevesinde görülerek karara bağlanmasına, dava konusu taşınmazın müvekkil kurum adına tescili ile yol olarak terkinine, yargılama giderleri ve ücreti vekâletin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne taşınmazın bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bedeline hükmedilen taşınmazın tapusunun iptaline, davalı idare lehine tapudan terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; tazminat davasının usul ve kanuna aykırı olup reddedilmesi gerektiğini, dava konusu taşınmaza ilişkin idarenin 2942 sayılı Kanun'un 27 inci maddesi uyarınca acele el koyma talep ettiğini ve taşınmaz için Nizip 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde 2017/216 D. İş. Esas sayılı dosyasında acele kamulaştırma davası açıldığını, 2017 yılı karar tarihinde mahkemece el koyma kararı verildiği anlaşıldığından, davalı idarenin bu durumda haksız el atmasından bahsedilemeyeceğini, bilirkişi heyetinin net gelir hesabını kapama Antep fıstığı bahçesi şeklinde yapmış olup net gelir hesaplamasını tek yıllık bir ürün gibi hesaplayarak m² birim fiyatını maksimum şekilde değerlendirmeye çalışıldığını; ancak kapama Zeytin bahçesinin gelirinin tek yıla göre değil yıllara göre hesaplanması gerektiğini, ortalama m² birim fiyatı belirlenmesi gerektiğini, bilirkişi heyeti Gaziantep Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün verilerini kullanmış olup Antep fıstığının Gaziantep Tarım ve Orman İl Müdürlüğü verimi son 3 yıla göre 2018 yılında 35 kg/da, 2019 yılında 29 kg/da ve 2020 yılında ise 100 kg/da olduğunu; ancak Antep fıstığı periyodisite (Periyodisite: Meyve ağaçlarının bir yıl meyve verip, ertesi yıl çok az meyve vermesi ya da hiç meyve vermemesi olayıdır.) özelliği gösterdiği için 2020 yılındaki veriminin hatalı olduğunu, 2021 yılındaki verimi 108 kg/da nın çok altında olması gerektiğini, ayrıca bilirkişi heyetinin net gelir yöntemi ile bulduğu bedel üzerinden %20 objektif değer artışı vermesinin doğru olmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir..
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kapama Antep fıstığı bahçesi niteliğinde olan dava konusu taşınmaza 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir metoduna göre değer biçilerek belirlenen birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanmak suretiyle kamulaştırma bedelinin tespit edilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, istinaf itirazlarının yerinde olmadığı sonucuna varılarak, tespit edilen bedelin davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği anlaşıldığından davalı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri ile 150 inci maddesi.
2. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
4. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihaî kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kapama Antep fıstığı bahçesi niteliğindeki Gaziantep ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 230 Ada 15 Parsel (ifraz öncesi 230 Ada 7 Parsel) sayılı taşınmaza gelir metodu esas alınarak değer biçilmesine ve alınan rapor uyarınca bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi yerindedir.
3. Dava konusu taşınmazın hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre aynı bölgeden Dairemize intikal eden dosyalarda kabul edilen oranlar gözetilerek uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.