"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/102 Esas, 2022/405 Karar
KARAR : Kısmen kabul
Taraflar arasında görülen kamulaştırmasız el atılan muhdesat bedelinin tahsili istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Dava dilekçesinde özetle; yol yapımı çalışmaları esnasında ... ili, ... ilçesi, Şevketiye köyü, 2542 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatların zarar gördüğünü belirterek meydana gelen zararın davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın haksız ve hukuksuz olup reddinin gerektiğini ileri sürmüştür.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 20.09.2011 tarihli ve 2011/135 Esas, 2011/874 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne ve el atma tazminatının tespiti ile davalı idareden tahsil edilerek davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 18.07.2013 tarihli ve 2012/98 Esas, 2013/168 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesince yapılan temyiz incelemesi sonucunda; dosya arasına alınan davalı ... Müdürlüğünün 06.06.2014 tarihli yazısında davaya konu taşınmazın kamulaştırıldığının ve anlaşma sağlanamaması nedeniyle kamulaştırma bedel tespit ve tescil davası açıldığını ve bu davanın ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/168 esas sayılı dosyası üzerinden açıldığını ve davanın devam ettiğini bildirdiği anlaşılmakla, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/168 Esas sayılı dosyası ile devam ettiği bildirilen ... Asliye Hukuk Mahkemesinin kamulaştırma bedel tespit ve tescil dosyasının getirtilip, iş bu dosya ile birleştirilmesine karar verilerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, kabule göre de mahkemece davaya konu taşınmazın el atılan zemin bedelinin yöntemince tespit edilerek el atılan yerin bedelinin davalıdan tahsili ile taşınmazın davalı adına tesciline karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi, davalı idare tarafından karayolu inşaatı nedeni ile davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan tel çit avlunun, ahşap avlu söveninin foseptik kuyusu ve açık su kuyusunun zarar gördüğünü, ancak bağ evi ve açık terasın zarar görmediğinin belirtildiği anlaşılmış ise de hükme esas alınan bilirkişi raporunda bağ evi ve açık teras bedeline hükmettiği anlaşıldığından, tesbit raporu ile hükme esas bilirkişi raporu arasındaki açıklanan çelişki giderilerek davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan bağ evi ve açık terasın karayolu inşaatı nedeni ile zarar görüp görmediği araştırılarak oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yetersiz araştırma ile bağ evi ve açık teras bedeline hükmedilmiş olması, dava konusu taşınmaz arazi niteliğinde olduğuna göre ecrimisil talep edilen her dönem için o yörede ekimi yapılabilecek mutad ürünler esas alınarak bulunacak net gelire göre ecrimisil bedeli belirlenmesi gerekirken bu yönteme uymadan hazırlanan bilirkişi raporuna göre karar verilmesi, davalı idarenin harçtan muaf olduğu gözetilmeden davalıdan harç alınmasına karar verilmiş olması, davaya konu taşınmaz üzerinde bulunan ağaçların yaş ve cinsine göre rayiç bedel değerini gösteren cetvelin ilçe tarım müdürlüğünden getirtilerek denetlenmemiş olması doğru görülmediğinden kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bedelin düşük belirlendiğini, aleyhe yargılama giderine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürmüştür.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; yapı bedelinin hatalı hesaplandığını, müvekkil idarenin harçtan muaf olduğunu, mahkemece harç hükmünün hatalı kurulduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı tapu maliki ile davalı idare arasındaki kamulaştırmasız el atılan muhdesatların değerinin biçilmesi ve davalı idareden tahsili hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Muhakameleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3.Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
4. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun (2942 sayılı Kanun) 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davacıdan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine, davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.