"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/171 Esas, 2022/205 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve yol olarak terkini davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Muğla ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 1355 parsel (ifrazen 228 ada 163 ve 164 parsel) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ve yol olarak terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalılar ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın arsa vasfında olduğunu belirterek kamulaştırma bedelinin buna göre tespitini talep etmiştir.
2.Davalı Fetullah Aydın vekili cevap dilekçesinde özetle; taşınmazın arsa vasfında olduğunu ve gelir esasına göre değil emsal araştırmasına göre kamulaştırma bedelinin tespitini talep etmiştir.
3.Davalılar ..., ... ve ... duruşmalardaki beyanlarında özetle; açılan davayı kabul etmediklerini ve kamulaştırma bedelinin Mahkemece belirlenmesini talep etmişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 03.06.2016 tarihli ve 2014/264Esas, 2016/250 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin 212.364,74 TL olarak tespitine ve bu bedele 15.03.2015 tarihinden karar tarihi olan 03.06.2016 tarihine kadar yasal faiz yürütülmesine, dava konusu taşınmazın fen bilirkişisi ...'ın 02.11.2015 traihli raporunun ekindeki ek1 nolu krokide A harfi ile gösterilen sarı renk ile boyalı 2088,80 m²lik kısmının tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline, yol olarak terkinine karar verilmiştir.
VI. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1.Mahkemenin 03.06.2016 tarihli ve 2014/264Esas, 2016/250 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu ... ilçesi, ... Mahallesi, 1355 parsel sayılı taşınmaza bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de alınan raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığını; dosya içerisindeki ... Belediye Başkanlığının 12.12.2014 tarihli yazısından; dava konusu taşınmazın 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında kırsal yerleşim alanında kaldığı, arsa vasfında olmayıp arazi niteliğinde olduğu bu nedenle dava konusu taşınmazın, 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca taşınmazın net geliri esas alınıp, taşınmazın konumu ve niteliğine göre, 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca objektif değer arttırıcı unsurlar da dikkate alınarak bilimsel yolla değerinin tespiti gerekirken, taşınmaza arsa niteliğine göre değerlendirme yapılarak geçersiz bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması ve dava konusu taşınmaza ilişkin düzenlenmiş olan Kıymet Takdir Raporu ile bilirkişi raporu arasındaki ağaçların yaş, cins ve sayısı konusundaki çelişki giderilmeden eksik inceleme ile aza hükmedilmesi nedeniyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 03.01.2020 tarihli ve 2019/82 Esas, 2020/3 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, eski 1691 parsel yeni 228 ada 163 nolu parselin 1839,31 m²lik kısmının, kamulaştırma bedelinin 114.271,55 TL ve eski 1692 parsel yeni 228 ada 164 nolu parselin 57,01 m²lik kısmının, kamulaştırma bedelinin 3.433,87 TL olduğunun tespitine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin 03.01.2020 tarihli ve 2019/82Esas, 2020/3Karar sayılı sayılı kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; mahkemece bozma ilamına uyulmuşsa da, bozma gereklerinin tam olarak yerine getirilmediği, Şöyle ki; davacı idareye iade edilmesi gereken miktar 94.659,31TL olduğu halde, hüküm fıkrasında hatalı gösterilmesi, dava konusu taşınmaza ilişkin düzenlenmiş olan Kıymet Takdir Raporu ile bilirkişi raporu arasındaki ağaçların yaş, cins ve sayısı konusundaki çelişki giderilmeden eksik inceleme ile aza hükmedilmesi, davacı idarenin kıymet takdir raporunda tespit edilen bedel 46.838,78TL olduğu halde hüküm fıkrasına 14.462,38 TL yazılmak suretiyle infazda tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulması, bozmadan sonra tespit edilen kamulaştırma bedeli ilk karar ile hüküm altına alınan bedelden düşük olduğundan ve ilk karar ile kamulaştırma bedelinin tamamı davalı tarafa ödendiğinden, tespit edilen bedele 15.03.2015 tarihinden ilk karar tarihi olan 03.06.2016 gününe kadar geçen süre için yasal faiz işletilmesine karar verilmesi gerektiği halde, infazda tereddüt oluşturacak şekilde hüküm kurulması ve yenileme çalışmaları sonucunda ifraz olup kamulaştırmadan arta kalan 216,54 m² kısmının yüzölçümü, geometrik durumu, bilirkişi raporundaki özellikleri dikkate alındığında arta kalan kısımda değer azalış bedeline hükmedilmesi gerekip gerekmediği denetlenmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi nedenleriyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen İkinci Karar
Mahkemenin 30.09.2022 tarihli ve 2020/171 Esas, 2022/205 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne, 228 ada 163 parsel (eski 1691 parsel) sayılı taşınmazın, fen Bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 11.09.2019 tarihli bilirkişi raporu ekindeki krokide sarı renk ile taranarak gösterilen 1.839,31 m²lik kısmının kamulaştırma bedelinin 117.692,48 TL, 228 ada 164 parsel (eski 1692 parsel) sayılı taşınmazın, Fen Bilirkişi ... tarafından tanzim edilen 11.09.2019 tarihli bilirkişi raporu ekindeki krokide sarı renk ile taranarak gösterilen 57,01 m²lik kısmının kamulaştırma bedelinin 3.433,87 TL olduğunun ve değer kaybı bedelinin ise 7.825,32 TL olduğunun tespitine karar vermiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın idare lehine bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın vasfı itibarıyla yanlış değerlendirme yapıldığını, taşınmaz arsa vasfında olduğu hâlde, arazi vasfında değerlendirildiğini, davaya konu parselin bitişiğindeki parselerin imar parseli olduğunu ayrıca davaya konu taşınmaz mücavir alan sınırları içinde olup, yol ve ulaşım vs. gibi hizmetlerden yararlandığını, bu hususun da taşınmazın değerinin emsallerinden düşük takdir edildiğini gösterdiğini ileri sürmüştür.
3. Davalı Fetullah Aydın vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz arsa vasfında olduğ halde arazi vasfında değerlendirilmesini temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu malikleri arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve 12 nci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihaî kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun kararın ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
16.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.