"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1706 Esas, 2023/299 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 15. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/330 Esas, 2021/163 Karar
Taraflar arasındaki davalı idare lehine tesis edilen irtifak hakkının enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle tapudan terkini istemi davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, Yol Mevkii, 765 ada 22 parsel sayılı taşınmazın 14.03.1959 tarihinde tapu kaydına konan irtifak şerhinin kaldırılmasına karar verilmesini talep ettiğini, taşınmazın üzerinden ...-... Elektrik İletim Hattının geçmesi nedeniyle Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nın 14.03.1959 tarihli ve 906 sayılı yazıları ile irtifak hakkı tesis edilerek taşınmazın tapu kaydına işlendiğini, taşınmazın üzerinden geçen ...- ... Elektrik İletim Hattının davalı idarenin 03.10.2012 tarihli ve 19-400 No,lu kararı ile yer altına alınarak caddeden geçirildiğini, taşınmazla ilgisinin kalmadığını, davacı müvekkilinin, davalı kuruma müracaat ederek, tapuda bulunan irtifak şerhinin kaldırılmasını talep ettiğini, davalı şerhi kaldırmamış olduğunu, irtifak hakkı 49 yıl süre ile konulup aradan 57 yıl gibi uzun bir süre geçmiş olmasına rağmen, davalının bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazın tapu kaydında bulunan irtifak hakkının terkinine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; enerji iletim hattı geçişi için tesis edilen irtifak haklarının daimi irtifak hakkı olduğunu, 49 yıl gibi herhangi bir sürenin söz konusu olmadığını, talebin kabulü durumunda davacı tarafın sebepsiz zenginleşmesine yol açacağını, irtifak hakkı tesis edilirken nasıl ki bedeli karşılığında oluyorsa terkini de aynı şekilde bedeli karşılığında olduğunu ve olmasının gerektiğini, dava konusu İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 765 ada, 22 parsel sayılı taşınmazın Teşekkülümüzce tesis edilen 154 KV ... - Tepeören E.İ.Hattının 1664 ve 1665 no.lu direkleri arasında isabet etmekte olup, söz konusu hat geçişi nedeniyle 02.12.1963 tarihli ve 572 yevmiye numarası ile irtifak hakkı tesis edildiğini, ancak Genel Müdürlüğün 26.04.2018 tarihli ve 171177 sayılı Olur'u ile söz konusu enerji iletim hattının 1633-1665 No.lu direkler arasının demontajının yapıldığını, ... Mahallesi, 765 ada 22 parsel maliklerinden ... 18.11.2019 tarihli ve 167094 sayılı dilekçesi ile müracaatta parsel üzerinde yer alan irtifak hakkı bedelinin belirlenerek, irtifak hakkının terkin edilmesini talep ettiğini, Kıymet Takdir Komisyonu tarafından kıymet takdir raporu hazırlandığını, Genel Müdürlüğün Çevre ve Kamulaştırma Dairesi Başkanlığından Yönetim Kurulu Kararı geldikten sonra parsel malikinin bedeli kabul etmesi halinde tutanak düzenlenip ve irtifak bedeli Kurum hesabına yatırıldıktan sonra terkin işleminin tamamlanmış olacağını, bu nedenlerle aleyhlerine açılan işbu davanın reddine talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararıyla; irtifak hakkının tapu kaydı üzerinde yaklaşık 55 yıl devam ettiği, belirtilerek davanın kabulüne dava konusu taşınmazın tapu kaydında bulunan şerhin terkinine karar verilmesini istemiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın emsal incelemesi yapılarak dava tarihine göre belirlenecek bedeli karşılığında davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini bedelsiz terkine karar verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürmüştür
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın tapu kaydı üzerinde idare lehine 12.02.1963 tarihinde irtifak hakkı tesis edildiği, ancak 26.04.2018 tarihli ve 171177 sayılı Genel Müdürlük kararı ile irtifak deplase edildiği hâlde, tapu kaydındaki şerhin terkin edilmediği, davalı idarenin irtifak hakkı tesisi nedeniyle kayıt malikine bedel ödendiğine ilişkin bir delil ibraz edemediği gibi dairelerince yazılan müzekkere cevabına göre de irtifak nedeni ile yapılmış herhangi bir ödemenin bulunmadığı dosya kapsamından anlaşıldığından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin bir numaralı alt bendi uyarınca istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taşınmazın tapu kaydına konulan irtifak hakkının tesisine ilişkin şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazın tapu kaydında 12.02.1963 tarihli TEİAŞ lehine irtifak şerhi bulunduğu, bu hattın daha sonradan deplase edildiği halde tapu kaydındaki şerhin terkin edilmediği, davalı idarenin irtifak hakkı tesisi nedeniyle kayıt malikine bedel ödendiğine ilişkin bir delil ibraz edemediği gibi Bölge Adliye Mahkemesince yazılan müzekkere cevabına göre de irtifak nedeni ile yapılmış herhangi bir ödemenin bulunmadığı dosya kapsamından anlaşılmıştır.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı idare vekilinin aşağıdaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.