"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/20 Esas, 2022/505 Karar (Birleştirilen 2018/392 Esas sayılı dosya)
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkinine ilişkin asıl dava ile kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemli birleştirilen davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonunda Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı birleştirilen davada davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı idare vekili asıl dosyanın dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... Mahallesi 50 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini talep etmiştir.
2. Davacı vekili birleştirilen dava dilekçesinde özetle; İstanbul ili, Beykoz ilçesi, ... Mahallesi 50 parsel sayılı taşınmaza davalı idarece fiilen el atıldığından bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Asıl davada davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından takdir edilen kamulaştırma bedelinin gerçekleri yansıtmadığını, fazlaya ilişkin her türlü hakları saklı tutulmak kaydıyla kamulaştırılan taşınmazın ve üzerindeki yapı ve muhdesatın gerçek bedelinin bilirkişi marifetiyle tespiti ile davacı taraftan tahsili ile bankaya müvekkilleri adına bloke edilmesini, yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına ve tarafına ücreti vekâlet takdir edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 04.12.2014 tarihli ve 2014/310 Esas, 2014/662 Karar sayılı kararı ile asıl davanın kabulüne kamulaştırma bedelinin tespiti, davalı tarafa ödenmesine ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A Birinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu, emsal incelemesi yapılarak değer biçilmesi amacıyla taşınmaz başında yeniden keşif yapılarak alınacak bilirkişi raporuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B.Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 07.03.2019 tarihli ve 2019/100 Esas, 2019/117 Karar sayılı kararı ile bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davacı idarece süresi içinde fark kamulaştırma bedeli yatırılmadığından asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kısmen kabulü ile taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsiline, Mahkemenin 2017/10 Esasa sayılı dosyasında kısmen ödenen kamulaştırma bedelinin mahsubuna karar verilmiştir.
C.İkinci Bozma Kararı
1.Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; Mahkemece verilen sürelere rağmen tespit edilen bedelin bloke edilmemesi nedeniyle kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasının reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği, ancak bu dava nedeniyle davalı tarafa ödenen 621.955,05 TL'nin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine ve davacı idare adına oluşan tapu kaydının iptali ile davalılar adına tapuya kayıt ve tescile karar verilmesi gerektiği gibi birleştirilen kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının dava tarihi olan 13.06.2018 tarihi itibarıyla emsal incelemesi yapılarak değer biçilmesi için yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinden bahisle kararı bozulmasına karar verilmiştir.
D.Mahkemece ikinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece yukarıda tarihi ve sayısı belirtilen karar ile bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davacı idarece süresi içinde fark kamulaştırma bedeli yatırılmadığından asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulü ile taşınmaz bedelinin davalı idareden tahsili ve bedeline hükmedilen taşınmazın tapusunun iptaliyle davalı idare lehine yol olarak tesciline karar verilmiştir.
V.TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B.Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsalin hatalı seçildiğini, bilirkişi raporunun kanuna aykırı ve eksik inceleme ile metrekare birim fiyatının yüksek belirlendiğini ileri sürerek kararın bozulması talebiyle temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1.Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tespiti ve sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanunun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2.Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar sayılı kararı.
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar sayılı kararı.
4.2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde, aynı bölgeden Dairemize intikal eden dosyalar nazara alındığında bir isabetsizlik görülmemiştir.
3.Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçelerinde ileri sürülen diğer nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
28.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.