"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/940 Esas, 2021/2086 Karar
KARAR : Esastan ret/Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/64 Esas, 2020/363 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile yol olarak terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvuruların esastan reddi ile kamu düzeni gereği İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... Mahallesi, 150 ada 15 (ifrazen 150 ada 24) parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tescili ile yol olarak terkinine talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın hisseli malikleri olduğunu, bu taşınmazla ilgili davacı idare tarafından alınan acele kamulaştırma kararı doğrultusunda Gaziosmanpaşa 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/59 D. İş dosyasından acele kamulaştırma yapıldığını, acele kamulaştırma kararında taşınmazın m² birim fiyatı olarak takdir edilen rakamın son derece düşük ve kabul edilemeyecek bir değer olduğunu, dava konusu taşınmazın, ulaşım imkanlarının son derece gelişmiş bir mevkide, 3. Havalimanı, 3. Köprü ve artık ihale sürecine girilen Kanal İistanbul projesi gibi yüksek katma değer yaratan büyük bütçeli bayındırlık ve imar faaliyetlerinin yakınında yer almakta olduğunu ve bölge rayiçlerinin hızla yükseldiğini, Baklalı Mahallesi ve çevre mahallelerde yer alan taşınmazların serbest piyasada 700,00 TL/m²-800,00 TL/m² aralığında rahatlıkla alıcı ve satıcı bulabildiğini, mahkememizde dava ikame edildiği tarih itibari ile dava konusu taşınmazın bulunduğu alanın 1/1000 ve yine 1/5000 ölçekli imar planları dahilinde planlanmış sahada olduğunu, dava konusu taşınmazın tapu kaydında da 6306 sayılı Kanun kapsamında TOKİ yapı rezerv alanında kaldığını, 1983/6122 Bakanlar Kurulu Kararnamesi uyarınca taşınmazın arsa vasfında olduğunu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde Arnavutköy ilçesine bağlı Baklalı Mahallesinde yer aldığını, her türlü belediye hizmetlerinden yararlanmakta olup çevresinin meskun mahal olduğunu, bu nedenle dava konusu taşınmaza arsa olarak kıymet takdiri yapılmasını talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bu bedelin davalı tarafa derhal ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline yol olarak terkine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artışı oranının uygun olmadığını, kamulaştırma bedelinin yüksek tespit edildiğini, kamulaştırmadan artakalan kısımda oluşan değer artışının kamulaştırma bedelinden düşülmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporları arasındaki çelişkilerin giderilmediğini, çelişkili raporlara dayanılarak karar verildiğini, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğunu, dava konusu taşınmaz arsa niteliğinde olmasa dahi münavebe ürünlerinin sınırlı tutulduğunu, üretim giderlerinin fazla hesaplandığını ve objektif değer artışı oranının düşük tutulduğunu, kamulaştırmadan artakalan kısımda yol ve kot farkı nedeniyle ulaşımın kısıtlanmasından kaynaklı değer düşüklüğünün dikkate alınmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile arazi niteliğindeki taşınmazlara net gelir metoduna göre değer biçilmesinin ve dava konusu taşınmazların konumu, bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özellikleri dikkate alınarak gelir metoduna göre belirlenen metrekare birim fiyatına uygun objektif değer artış oranı uygulanmasının doğru olduğunu, bu hususta tarafların istinaf sebebi olarak ileri sürdüğü hususların yerinde görülmediğini, böylece Mahkeme kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu, ancak kamulaştırma bedelinin derhâl ödenmesi gerektiğinden istinaf başvurusunun esastan reddi ile kamu düzeni yönünden resen hüküm düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen belirlenecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen belirlenecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 ... ve 12 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 ... maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arazi niteliğindeki İstanbul ili, Arnavutköy ilçesi, ... Mahallesi, 150 ada 15 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kanun'un 11 ... maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca net gelir esas alınarak ... ve hakkaniyete uygun olarak tespit edilen bedelin davalı tarafa ödenmesine, dava konusu taşınmazların davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.