"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/4310 Esas, 2023/129 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Malazgirt Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/58 Esas, 2022/143 Karar
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin olarak açılan ilk davada saklı tutulan bölümün tahsili davasında yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın tazminat talebi yönünden kabulüne, ecrimisil talebi yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Muş ili, Malazgirt ilçesi, ... köyü 169 ve 170 parsel sayılı taşınmazların müvekkiline ait olduğunu, taşınmazlara davalı idarece el atılması sonucu fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 8.000,00 TL bedel üzerinden Malazgirt Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/155 Esas sayılı dosyasında kamulaştırmasız el koyma nedeniyle tazminat, ecrimisil ve değer düşüklüğü bedeli davası açtıklarını, yapılan yargılama sonucunda toplam tazminat miktarının 782.769,23 TL, ecrimisil bedelinin ise 174.876,83 TL olarak belirlendiğini, bahse konu kararın istinaf incelemesi sonrası kesinleştiğini belirterek ilk davada hükmedilmeyen 776.769,22 TL tazminat ile 173.876,83 TL ecrimisil bedelinin ilk dava tarihi olan 02.05.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılmadığını, zamanaşımı definde bulunduklarını, yeniden keşif yapılması gerektiğini, bilirkişi raporlarının hükme esas alınamayacağını, faizin başlangıç tarihini kabul etmediklerini, davanın kabulüne karar verilmesi halinde ilk davada hükmedilen vekâlet ücretinin mahsup edilmesi gerektiğini, ecrimisil talebinin zamanaşımına uğradığını, belirterek davanın reddine karar verilmesini mahkememizden talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın tazminat talebi yönünden kabulüne, ecrimisil talebi yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; davanın ek dava mahiyetinde olduğu, yeniden keşif yapılması gerekirken önceki dava dosyasında aldırılan bilirkişi raporunun esas alınarak karar verilmesinin yerinde olmadığını, ek davalarda faizin ek dava tarihinden itibaren istenebileceğini, faizin başlangıç talebinin hatalı olduğunu, vekâlet hesabının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından davalı idare aleyhine açılmış bulunan kısmi dava taleple bağlı kalınarak sonuçlanmış, böylece davaya dayanak alınan hukuki ilişkinin varlığı saptanarak, davalının sorumluluğu da kesinleşen bu hükümle tespit edildiği, önceki dava taraflar arasında kesin hüküm oluşturduğundan sonradan açılan eldeki ek dava için mahkemenin ilk davadaki bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmesinde ve ilk dava tarihinden itibaren faize hükmedilip ilk davada hüküm altına alınan vekâlet ücretinin mahsup edilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; el atmanının olmadığını, davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, el atma tarihindeki vasfının değerlendirilmesi gerektiğini, toplulaştırma işlemleri başladığını, toplulaştırma işlemlerinin sonucuna göre karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ilk davada saklı tutulan kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat bedelinin tahsiline ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 109, 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun’un “Kısmî Dava” kenar başlıklı 109 uncu maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Talep konusunun niteliği itibarıyla bölünebilir olduğu durumlarda, sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmamasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.