"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/247 Esas, 2022/3862 Karar
KARAR : Esastan ret/ Düzeltilerek yeniden esas hakkında verilen karar
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ergani 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/277 Esas, 2020/414 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın baraj göl alanı olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine yeniden yargılama yapan İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, Boğaz köyü 106 ada 5 parsel ve 107 ada 25 parsel sayılı taşınmazların kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazların baraj göl alanı olarak tapudan terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların karayoluna yakın olup ulaşım ve pazarlama sorununun olmadığını, çevresinde sanayi sitelerinin olduğunu, sulu tarım arazisi olduğu için ürün çeşitliliğinin fazla olduğunu, objektif değer artışının uygulanması gerektiğini, idarece teklif edilen bedelin düşük kaldığını ileri sürerek bedelin artırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bedelin kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenen kısmının derhal bakiye bedelin üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılarak kararın kesinleşmesinden sonra davalıları ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalılar adına olan tapu kaydının iptali ile davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda masrafların çok düşük, verim değerlerinin yüksek alındığını, kapitalizasyon faizinin düşük alındığını, objektif değer artışı uygulandığını, meyve ağaçlarından enkaz bedeli düşülmesi gerektiğini ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
2.Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazda bulunan ağaç bedellerinin hesaplanması gerektiğini, hiç ağaç yokmuş gibi hesaplama yapılmasının doğru olmadığını, sulu tarım arazisi olması nedeniyle ürün çeşitliliğinin yüksek olduğunu, müvekkiline ait başka bir dosyada çok daha yüksek kamulaştırma bedeline hükmedildiğini, davacı vekilinin vekâlet ücretine hükmedilmesi talebinin yerinde olmadığını ileri sürerek kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu 106 ada 5 parsel sayılı taşınmazın sulu kapama bahçe niteliğinde kabul edilerek Yargıtay içtihatlarına uygun olarak kapitalizasyon faiz oranı % 4 olarak uygulanmak suretiyle net gelir yöntemine göre ve % 20 objektif değer artışı uygulanmak suretiyle tespit edilen 36,28 TL/m² birim değerinin adalet ve hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmakla; bedele ilişkin olan istinaf itirazlarının yerinde olmadığı, ancak bedelin hükmün kesinleşmesi beklenmeksizin derhal ödenmesi gerektiği anlaşılmakla; davacı vekilinin istinaf başvurusunun, esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak düzeltilerek yeniden esas hakkında hüküm kurulmuştur.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporunda masrafların çok düşük, verim değerlerinin yüksek alındığını, kapitalizasyon faizinin düşük alındığını, objektif değer artışı uygulandığını, meyve ağaçlarından enkaz bedeli düşülmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
2.Davalılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmazın sulu tarım arazisi olup ürün çeşitliliği yönünden oldukça zengin olduğunu, bilirkişi raporunda taşınmazda hiç ağaç yokmuş gibi hesaplama yapılmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yeniden hüküm kurulmuş olduğundan güncel vekâlet ücreti tarifesine göre vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, kararın kesinleştiği tarihe kadar faize hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ile 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kapama karışık meyve bahçesi ve kapama bağ niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, Boğaz köyü 106 ada 5 ve 107 ada 25 parsel sayılı taşınmazlara 2942 sayılı Kanun’un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir esas alınarak değer biçilmesi yerindedir.
3.Taşınmazın bulunduğu yer İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine uygun olarak üretim masraflarının değerlerlendirmeye alındığı anlaşılmıştır.
4. Dava konusu taşınmazların hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen özelliklerine ve dosya kapsamına göre uygulanan kapitalizasyon faiz oranı ve objektif değer artış oranı uygun görülmüştür.
5. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare vekilinin tüm, davalılar vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
6. Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Bölge Adliye Mahkemesinin 26.12.2022 tarihli karar itibarıyla yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi bozmayı gerektirir.
7. Üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmasına karar verilen bedelin Bölge Adliye Mahkemesinin 26.12.2022 tarihli kararı ile derhal ödenmesine karar verildiğinden; Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi gerekirken İlk Derece Mahkemesi karar tarihine kadar yasal faiz işletilmesi bozmayı gerektirmiştir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı idare vekilinin tüm davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davalılar vekilinin temyiz itirazının kısmen kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi'nin 26.12.2022 tarihli kararının hüküm fıkrasının birinci bendinin (B) harfli alt bendinde yer alan "karar tarihi olan 24.11.2020" ibaresinin hükümden çıkarılmasına, yerine "Daire karar tarihi olan 26.12.2022" yazılması, 5 inci bendinde yer alan "4.080,00 TL" sayısının hükümden çıkarılmasına, yerine "9.200,00 TL" sayısının yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Davalılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.