"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/180 Esas, 2016/43 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki 4650 ... Kanun'la değişik 2942 ... Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 ... Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın davacı idare adına tapuya tescili davasında yapılan yargılama sonucunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Sakarya ili, Sapanca ilçesi, ... Mahallesi 68 ada 20 parsel ... taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitini ve davacı idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar ... vd. vekili cevap dilekçesinde özetle; idare tarafından takdir edilen bedelin düşük olduğunu, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalılara ödenmesine, dava konusu taşınmazın davacı idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ve bir kısım davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan raporda belirlenen değer ile acele kamulaştırma ve ... takdir raporunda belirlenen bedel arasında fahiş farklar bulunduğunu, acele kamulaştırma dosyasında birim bedel 132 TL iken, işbu dosyada 360 TL belirlendiğini, soyut ifadelerle zemin bedelinin belirlendiğini, emsal ve dava konusu taşınmazın vergi değerleri farklı olmasına rağmen hükme esas raporda aynı olduğunun belirtildiğini ve bu çelişkinin giderilmediğini, yapı sınıflarının doğru tespit edilmediğini ve yıpranma oranlarının eksik gösterildiğini, bina yüzölçümü ve eklentiler hususunda itirazlarının dikkate alınmadığını, dava konusu taşınmaz tek olup tek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiği hâlde, her vekil için ayrı vekâlet ücretine hükmedilmesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; emsal karşılaştırmasının hatalı olduğunu, taşınmazın değerinin düşük belirlendiğini, davacı idare lehine vekâlet ücreti takdir edilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Davalılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza çok yakın olan 68 ada 17 parsel taşınmaza 720 TL/m² değer biçilirken dava konusu taşınmaza 320 TL/m² değer biçilmesinin hakkaniyetli olmadığını, bölgede daha önce satılan parseller emsal olarak sunulmuşken değerlendirmeye alınmadığını, kamulaştırma yapılırken şirkete ait yerle ilgili emsalin dikkate alınmasının yanlış olduğunu, dava konusu taşınmaza imar uygulaması yapıldığı hâlde kadastral parsel sayılmasının doğru olmadığını, aynı yerde 68 ada 17 parsel ... taşınmazın 2011 yılında m² birim fiyatı 580 TL'den satış gördüğünü, bunun tapuda belli olup, dava konusu taşınmaz için takdir edilen bedelin düşük kaldığını, taşınmaz üzerindeki yapılara ve ağaçlara gerçek değerinin verilmediğini, yapıların yüzölçümlerinin eksik gösterildiğini, yıpranma paylarının ise yüksek alındığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 2942 ... Kanun'un10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ve 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihaî kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki Sakarya ili, Sapanca ilçesi, ... Mahallesi 68 ada 20 parsel ... taşınmaza 2942 ... Kanun'un 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca emsalin üstün ve eksik yönleri belirlenip kıyaslaması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibarıyla doğrudur.
3. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukukî nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4. Dava konusu taşınmaz ile aynı kamulaştırma kapsamında yer alan aynı ada içerisindeki benzer konumda bulunan 68 ada 17 parsel ... taşınmaza Sapanca Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/185 Esas, 2015/587 Karar ... dosyasında aynı emsal taşınmaz değerlendirilerek ve aynı değerlendirme tarihi itibarıyla 720 TL/m² değer tespit edildiği, bu değerin Dairemizin 15.01.2020 tarihli ve 2019/9168 Esas, 2020/303 Karar ... ilamıyla da uygun bulunduğundan, belirtilen dosyada belirlenen birim metrekare fiyatından ayrılma konusunda ek rapor alınması gerekmektedir.
5. Dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan yapıların idarece düzenlenen ... takdir raporu ile acele el koyma dosyasında belirtilen vasıfları, dosyada mevcut fotoğraflar ile birlikte değerlendirilmek suretiyle yapıların tüm nitelikleri (cinsi, yaşı, fiziki durumları) kesin ve net olarak tespit edildikten sonra; dava konusu taşınmazın üzerindeki binaların katlarının ayrı ayrı alanları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayınlanan Mimarlık ve Mühendislik Hizmet Bedellerinin Hesabında Kullanılacak 2014 Yılı Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkındaki Tebliğe göre yapı sınıfları ve bu yapı sınıflarına uygun birim fiyatları ve yaşları belirlenip buna göre yıpranma payı ve ayrıca varsa eksik imalat oranı düşülerek, ağaçların bedelleri de 2014 yılı İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü verileri getirtilerek değer biçilmesi gerekirken; yapıların yaşlarına, sınıflarına, eksik imalat oranına, yıpranma payına dair herhangi bir açıklama, tespit yapılmadan bu yönlerden denetime elverişli olmayan rapora göre hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
6. Dava aynı hukuki sebepten kaynaklandığından kendilerini vekil ile temsil ettiren davalılar lehine tek vekâlet ücretine karar verilmesi gerekirken farklı vekille temsil edilen davalılara ayrı ayrı vekâlet ücreti takdir edilmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin 12055/17 numaralı başvuru sonucu verilen 23.10.2018 tarihli kararı ile 01.06.2019 tarihli ve 30791 ... Resmî Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 2016/9364 başvuru numaralı kararı da göz önüne alınarak davacı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi bozmayı gerektirmiştir.
KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare ve bir kısım davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Temyiz edenlerden peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine,
25.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.